Cezary Garczarczyk: Bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego to nadrzędny cel, którym się kieruję

W jaki sposób Zarząd Dróg angażuje społeczność lokalną i interesariuszy w proces planowania i realizacji projektów drogowych, aby zapewnić jak największe zrozumienie i zaangażowanie w decyzje dotyczące infrastruktury drogowej?

Cezary Garczarczyk: Duży wpływ na angażowanie społeczności lokalnej w realizację inwestycji powiatowych mają spotkania i zebrania w gminach i sołectwach, sesjach powiatowych i gminnych, w których uczestniczę zarówno ja, jak również kierownik Powiatowego Zarządu Dróg w Będzinie. Spotkania te pozwalają na zapoznanie się z bolączkami dotyczącymi dróg powiatowych i w miarę możliwości, i posiadanych środków, reagowanie na nie. Również w trakcie takich spotkań staramy się wyjaśniać, dlaczego te, a nie inne inwestycje wybrano w danym roku do realizacji.

Czy w Pańskim rejonie promuje się nowoczesne i zrównoważone podejścia do projektowania i budowy dróg, takie jak infrastruktura przyjazna dla rowerzystów, pieszych i transportu publicznego?

Cezary Garczarczyk: W naszym powiecie powstaje coraz więcej dróg pieszo-rowerowych. Staramy się dostosowywać infrastrukturę drogową do ruchu pojazdów związanych z transportem publicznych oraz niechronionych uczestników ruchu. Zależy nam na tym, aby mieszkańcy powiatu poruszali się, używając środków transportu, w których czują się bezpiecznie. Nasi pracownicy zajmujący się organizacją ruchu wykorzystują informacje społeczne uzyskane na spotkaniach ze społecznością lokalną do prac projektowych.

W dzisiejszych czasach przemieszczanie się jest jedną z najistotniejszych czynności codziennego życia człowieka. Podróżujemy w celach zarobkowych, edukacyjnych czy też przy okazji realizowanych przemieszczeń. Duża liczba przemieszczeń realizowanych samochodami szczególnie powoduje powstawanie licznych problemów (zanieczyszczenie środowiska, kongestia, problemy z zapewnieniem odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa), których rozwiązanie wymaga zastosowania nowych rozwiązań i zmian w istniejących systemach organizacyjnych funkcjonujących w tych przestrzeniach transportowych. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że na jakość funkcjonowania systemów transportowych w przestrzeniach transportowych wpływają również inne zadania wynikające z innych funkcji realizowanych (działalność gospodarcza, oświata, kultura, nauka, zdrowie, administracja, ruch tranzytowy).

Kształtowanie przestrzeni transportowej jest zadaniem bardzo trudnym oraz stawiającym wiele wyzwań osobom zajmującym się ich tworzeniem. Niemniej jednak właśnie dobrze zaprojektowana i dobrze wykonana infrastruktura dedykowana niechronionym uczestnikom oraz pojazdom transportu publicznego ruchu drogowego wpływa na poprawę mobilności.

Może opowiedzieć Pan, czy istnieją konkretne plany rozwoju dróg w najbliższych latach? Jakie są główne inwestycje planowane na terenie powiatu?

Cezary Garczarczyk: Obecnie nie istnieje dalekosiężny plan rozwoju dróg na terenie powiatu. PZD skupia się przede wszystkim na przebudowie i modernizacji istniejących dróg, których stan techniczny w niektórych przypadkach pozostawia wiele do życzenia (brak działań naprawczych od nawet kilkudziesięciu lat). Nasze działania wynikają przede wszystkim z troski o bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego.

I tak w br. przebudowane zostaną m.in. odcinki następujących dróg: ul. Dąbrowska, ul. Zagórska, ul. Sielecka w Będzinie, ul. Dehnelów, ul. Katowicka, ul. Wiejska w Czeladzi, ul. Bohaterów, ul. Częstochowska w Siewierzu, M. Dąbrowskiej w Bobrownikach czy ul. Pocztowa w Dąbiu. Na lata 2024-2025 planowana jest przebudowa ul. Wrocławskiej, ul. Piłsudskiego, ul. Kołdaczka, ul. Hrubieszowskiej, ul. Niwa i ul. Groniec w Sławkowie z budową dwóch rond o łącznej długości ok. 6,5 km oraz ul. Targowej w Przeczycach o długości ok. 1850 m dofinansowane w ramach Polskiego Ładu.

Istnieją konkretne strategie czy podejścia, które Pan stosuje w celu optymalizacji wykorzystania dostępnych środków finansowych na projekty drogowe?

Oczywiście przy podejmowaniu decyzji w sprawie przebudowy konkretnych odcinków dróg konieczna jest optymalizacja ich kosztów. Drogi, których konstrukcja spełnia przewidziane normy, są poddawane tylko tzw. modernizacji, tj. następuje wymiana warstwy ścieralnej jezdni. W przypadku gdy konstrukcja jezdni nie spełnia takich norm, konieczna jest jej kompleksowa przebudowa, co jest zadaniem dużo bardziej kosztownym, ale niestety w wielu przypadkach koniecznym.

Planowane inwestycje drogowe uwzględniają koszty utrzymania infrastruktury w długim okresie, czyli tzw. koszty cyklu życia dróg?

Cezary Garczarczyk: Na drogach powiatowych w powiecie będzińskim jest wykonywanych stosunkowo dużo inwestycji drogowych z wykorzystaniem środków własnych i zewnętrznych. Skumulowanie środków finansowych na przebudowie infrastruktury drogowej jest konieczne, gdyż drogi, na których sprawujemy zarząd, były budowane w latach 70. i 80 ubiegłego wieku. Okres ich eksploatacji często wynosi ponad 40 lat. Jednym z niepokojących aspektów tej sytuacji jest wymuszenie skorygowania robót utrzymaniowych i konserwacyjnych do niezbędnego minimum. A przecież ich systematyczne wykonywanie przedłuża żywotność inwestycji, czyli wydłuża czas jej bezpiecznej eksploatacji. Jak zapobiec, aby roboty te nie były marginalizowane i w rezultacie nasze społeczeństwo mogłoby odnieść oczywiste oszczędności? Trzeba spowodować, by wykonawca robót inwestycyjnych był zainteresowany użyciem materiałów dobrej jakości, aby mógł przedłużyć okres gwarancji (wtedy utrzymanie bieżące jest tańsze). To się już dzieje, ponieważ przy wyborze wykonawcy preferujemy wykonawców dającym wydłużony okres gwarancji. Drugim sposobem jest edukacja. Nasze społeczeństwo, a zwłaszcza elity, powinny zrozumieć mechanizm zysku z należytego dbania o infrastrukturę drogową po wykonaniu inwestycji. To się również dzieje, choćby poprzez wywiad, którego udzielam. Trzecim niezbędnym elementem jest umożliwienie wykorzystania oszczędności przy wykonywaniu inwestycji na bieżące utrzymanie dróg. Jest to palący problem, gdyż zdarza się, że duże niewykorzystane środki inwestycyjne są zwracane do budżetu i nie można ich wykorzystać na załatanie dziur w drogach. Dochodzi do sytuacji, że na jednej drodze mamy pięknie przebudowany odcinek, a w następnym odcinku występują ubytki w jezdni. Następnym problemem jest cezura rozliczeniowa 31 grudnia. Często jest to czas zakończenia inwestycji w warunkach zimowych. Spędza to nam sen z powiek. Uważam, że należy pracować nad rozwiązaniem tych problemów nie tylko na poziomie samorządowym.

Jakie formy finansowania, takie jak fundusze unijne, subsydia rządowe czy partnerstwa publiczno-prywatne, są wykorzystywane lub rozważane w kontekście projektów drogowych w powiecie Będzin?

Cezary Garczarczyk: Podstawowe środki na przebudowę i modernizację dróg pochodzą z budżetu Powiatu. Jednak PZD aplikuje o dofinansowanie przebudów dróg do wszelkich programów, które taki nabór wniosków ogłaszają. I tak w ostatnich latach otrzymaliśmy dofinansowanie z „Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg” – ul. Dąbrowska i ul. Zagórska w Będzinie, ul. Bohaterów i Częstochowska w Siewierzu, „Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych” (Covid) (ul. Dehnelów, ul. Dąbrowska i ul. Sielecka w Będzinie), „Program Inwestycji Strategicznych Polski Ład” – ul. Odkrywkowa i ul. Piłsudskiego w Będzinie, ul. 27 Stycznia w Dobieszowicach, przebudowa mostu w ciągu ul. Szkolnej w Preczowie, z rezerwy subwencji ogólnej Ministerstwa Infrastruktury – obiekty inżynierskie (wiadukt Miłosza, most Mitręga Siewierz).

Dziękuję za rozmowę.

Przeczytaj również: Grzegorz Obłękowski: Priorytetem jest dbanie o ciągły rozwój infrastruktury drogowej