Łożyska i urządzenia dylatacyjne – konsekwencje błędów projektowych. Cz. I

Schematy łożyskowania

Projektant obiektu określa w schemacie łożyskowania punkty nieprzesuwne (stałe) oraz kierunki przemieszczeń obiektu. Łożyska mają za zadanie przenoszenie obciążeń pionowych, poziomych oraz pozwalają na przemieszczenia konstrukcji. Dobór układu łożyskowania odzwierciedla założenia przyjęte w modelu obliczeniowym, implikując tym samym siły, jakie przenoszą się z konstrukcji na łożyska, a następnie dalej na podporę i fundamenty.

Najczęstszym błędem wynikającym z niesłusznego założenia dotyczącego pracy łożysk jest przyjmowanie schematów statycznych, w których zakłada się przenoszenie sił poziomych przez więcej niż jedno łożysko w obrębie danej podpory. Błąd ten, choć szeroko opisany w literaturze [15, 18] i w normie [4], a także przywołany w krajowych wytycznych dotyczących stosowania łożysk [12, 14], wciąż jest popełniany przez projektantów (rys. 3).

Rys. 3. Zalecany (z lewej) i niezalecany (z prawej) schemat łożyskowania obiektu jednoprzęsłowego [4, 12, 14, 15, 18, 21]

Niesłusznie zakłada się, że łożyska usytuowane w danym przekroju poprzecznym obiektu są w stanie jednocześnie przenieść występujące siły poziome. Podczas gdy z mechanicznego punktu widzenia nie jest to możliwe. Współcześnie stosowane łożyska mają luzy, które wynoszą w uproszczeniu od 1 do 3 mm. W związku z tym w każdym przypadku mechanizm przenoszenia obciążenia powoduje, że w pierwszej kolejności całą siłę poziomą zakładaną do przejęcia przez kilka łożysk na d...