Mirosław Trześniowski: Widzieć to, co dotychczas pozostawało poza zasięgiem

Powie Pan naszym czytelnikom, jakie są konkretne zastosowania nowej technologii georadaru WIDMO Spectral Technologies w kopalniach odkrywkowych?

Mirosław Trześniowski: Kopalnie odkrywkowe to jeden z naszych bardziej regularnych klientów, więc najłatwiej będzie to przekazać nie w formie perspektyw, a faktów. Jeśli chodzi o element izolacji nadkładu od złoża surowca, to dla niektórych inwestorów wystarczy jeden otwór na hektar, ale inni bardziej świadomi inwestorzy chcą mieć lepsze rozpoznanie, najlepiej przeprowadzone możliwie bezinwazyjnie (co jest szczególnie istotne przed zakupem gruntów). Zastosowanie naszego georadaru spektralnego okazuje się tutaj przydatne zarówno dla surowców gruntowych (piaski, żwiry), jak i surowców skalnych. Kolejnym poligonem dla naszej technologii jest identyfikacja stref osłabień w rejonie skarp. Mamy już w portfolio przeprowadzoną identyfikację stref poślizgu w osuwiskach skalnych i bardzo dokładne oddzielenie materiału osłabionego od calizny skały (koluwiów od skały rodzimej). Udział w różnych konferencjach branżowych uzmysłowił nam, że wybrane kopalnie same kupują na swój użytek urządzenia georadarowe na przykład na potrzeby poszukiwania pustek krasowych, tak powszechnych w surowcach wapiennych, dolomitowych czy gipsowych. To także jest obszar, w którym możemy zrobić to samo, tyle że znacznie dokładniej i głębiej. Jednym z ciekawszych produktów, które oferujemy, jest dostarczenie informacji pozwalających na aktualizację modelu blokowego złoża.

Skąd to skupienie na górnictwie i kruszywach od samego początku projektu?

Mirosław Trześniowski: Górnictwo to ogromnie ważny obszar dla całej światowej gospodarki. W samej Unii Europejskiej wraz z kilkoma krajami Europy Zachodniej niebędącymi członkami UE jest prawie trzydzieści tysięcy kopalń, od małych piaskowni otwieranych na potrzeby jednego projektu budowlanego, aż po giganty wielkości Bełchatowa. Wszystkie one potrzebują informacji, najlepiej maksymalnie precyzyjnej, dotyczącej złoża, które eksploatują. Dwa lata temu, czyli praktycznie od pierwszego dnia, kiedy udało nam się wyjść z laboratorium z najwcześniejszym prototypem georadaru SGPR, testowaliśmy możliwość zastosowania naszego urządzenia w górnictwie odkrywkowym, ze szczególnym uwzględnieniem sektora kruszyw. Pierwsze testy realizowaliśmy wspólnie z firmą POI & 3D Format, która jest jednym z liderów wdrażania innowacyjnych rozwiązań w szeroko rozumianej geodezji na rynku kruszyw w Polsce. Testy te uświadomiły nam, jak ogromny potencjał w obszarze takim jak głębokość obrazowania czy zdolność rozróżniania struktur geologicznych ma nasza technologia. Niemniej dowiedzieliśmy się wtedy jeszcze więcej o tym, czego naszej technologii wciąż brakowało i ile mieliśmy jeszcze do zrobienia w obszarze procesowania, analizy, wizualizacji i interpretacji, żeby móc realizować powtarzalne projekty w tej branży, w której, o czym warto pamiętać, georadary nie były dotychczas z powodzeniem stosowane na większą skalę ani w Polsce, ani na świecie. Dziś możemy otwarcie powiedzieć, że jesteśmy w momencie, kiedy szerokie wykorzystanie rynkowe technologii SGPR w górnictwie jest jak najbardziej możliwe, na co mamy zresztą potwierdzenie w projektach, które zrealizowaliśmy w ostatnim roku.

Jak technologia SGPR może pomóc w identyfikacji surowców mineralnych w zależności od zakresu stosowanych częstotliwości?

Mirosław Trześniowski: Poszczególne surowce mineralne charakteryzują się innymi właściwościami elektromagnetycznymi w zależności od materiału, uziarnienia, zagęszczenia, wilgotności itd. Zmienność litologiczna jest zatem często możliwa do wychwycenia jako anomalia elektromagnetyczna za pomocą fal elektromagnetycznych. Już po jednym pomiarze liniowym praca analityczna na wybranych częstotliwościach, a de facto na dowolnie wybranym przedziale częstotliwości z pełnego zakresu pracy urządzenia, pozwala generować niezliczone obrazy w poszukiwaniu korelacji z danymi referencyjnymi z wierceń. Dodatkowo mnożąc liczne echogramy (przekroje georadarowe 2D) z większych lub mniejszych zakresów częstotliwości przez zestawione w autorskim oprogramowaniu statystyczne przetworzenia obrazu, dostajemy nieporównywalny z dostępnymi dotychczas technologiami materiał roboczy. Czasami jedna anomalia związana z gruntem lub skałą ujawni się w małym przedziale dolnych częstotliwości, a inna w większym przedziale w górnych częstotliwościach pracy urządzenia. Praca nad ich wychwyceniem przypomina trochę pracę detektywa szukającego powiązań, z tą różnicą, że dzięki technologii SGPR mamy więcej dowodów w śledztwie.

Jakie korzyści przynosi zastosowanie szerokopasmowego georadaru w badaniach podpowierzchniowych?

Mirosław Trześniowski: Zwiększone możliwości techniczne naszego radaru w stosunku do konwencjonalnych urządzeń w połączeniu z możliwością gromadzenia i analizy ogromnych ilości danych przy wsparciu AI sprawiają, że zastosowanie technologii SGPR może przynieść szereg korzyści podmiotom z branży górniczej. Georadar spektralny może być wykorzystany praktycznie na każdym etapie działalności ‒ przy eksploracji, planowaniu wydobycia i eksploatacji złóż, w procesie zamykania kopalń czy w celu zapobiegania szkodom górniczym, a także w reakcji na takie zdarzenia.

Większa dokładność i automatyzacja analizy danych przekłada się na znaczne przyspieszenie procesu mapowania złóż, a precyzyjne zaplanowanie wydobycia pozwala na zwiększenie efektywności prowadzonej działalności. Nie bez znaczenia jest też głębokość penetracji. Niedawno na targach Intergeo w Niemczech, gdy rozmawiałem z naszą bezpośrednią konkurencją, dowiedziałem się, że przy użyciu anteny 250 MHz udaje im się w idealnych warunkach terenowych zejść na 6-8 metrów. Nasza granica jest kilkukrotnie głębiej, co sprawia, że nasz radar jest dużo bardziej aplikowalny w branży górniczej.

Na przykładzie jednego ze zrealizowanych przez nas projektów dla dużej kopalni odkrywkowej w Europie Zachodniej mogę powiedzieć, że zastosowanie georadaru spektralnego przyczyniło się do redukcji kosztów procesów eksploatacyjnych i przygotowania dokumentacji złoża o ponad 70%. Nie bez znaczenia jest też aspekt wpływu górnictwa na otoczenie. Technologia opracowana przez WIDMO cechuje się bowiem nie tylko precyzją, ale też znacznie niższym zużyciem energii dzięki emitowaniu fali ciągłej. Mowa tu o maksymalnie kilku watach w porównaniu do impulsów o mocy kilku kW w przypadku dotychczas stosowanych georadarów, co minimalizuje wpływ na środowisko i sąsiadujące systemy.

Galeria

Zobacz więcej