Zmiana limitu waloryzacyjnego

GDDKiA sfinalizowała podpisywanie aneksów waloryzacyjnych z limitem +/-15 procent Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej (ZKK) netto.

Podpisanie aneksów a tym samym zmiana limitu poziomu waloryzacji do +/-15 procent było możliwe dzięki decyzjom podjętym w drodze Uchwał Rady Ministrów, dotyczącym zwiększonego finansowania inwestycji drogowych. Rozwiązanie to było konieczne w związku ze znacznym wzrostem wydatków ponoszonych przez wykonawców, wynikającym z negatywnych skutków agresji Rosji na Ukrainę.

– Mamy ponad 100 realizowanych inwestycji drogowych o łącznej długości blisko 1300 km. Zależy nam, aby firmy mogły kontynuować pracę robiąc to w sposób należyty – powiedział dzisiaj podczas spotkania z wykonawcami Tomasz Żuchowski, p.o. Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.

Jak zmieniał się limit waloryzacyjny?

Klauzulę waloryzacyjną dla robót budowlanych wprowadzono na kontraktach GDDKiA w listopadzie 2013 r. Wówczas ustanowiono w umowie z wykonawcą limit waloryzacji na poziomie 1 proc. wartości ZKK. Następnie, w drugiej połowie 2017 r. limit waloryzacyjny zniesiono i taki stan rzeczy utrzymywał się do końca 2018 r. Umowy bez limitu waloryzacji oraz z limitem +/- 1 proc. waloryzowane są w oparciu o wskaźniki cen obiektów drogowych (Wd) oraz wskaźniki cen obiektów mostowych (Wm) publikowane przez GUS.

W styczniu 2019 r. GDDKiA wprowadziła zupełnie nowy mechanizm oparty o tzw. „koszyk waloryzacyjny”, jednocześnie ustanawiając 5-proc. limit poziomu waloryzacji. Za zgodą Ministerstwa Infrastruktury w II poł. 2021 r. ogłosiliśmy pięć przetargów z limitem 7-8 proc.

W dniu 24 maja 2022 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o zmianie limitu finansowego Programu Budowy Dróg Krajowych o 2,6 mld zł oraz Programu Budowy 100 Obwodnic o 115 mln zł. Decyzja obejmuje też podniesienie do 10 proc. limitu poziomu waloryzacji dla kontraktów, dla których dotąd był on na niższym poziomie.

Mechanizm waloryzacji – jak działa?

W skład „koszyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami).  

Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych – wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, których nie wyodrębniono w „koszyku”.

Mechanizm waloryzacyjny oparty o „koszyk” na bieżąco reaguje na zmiany poszczególnych cen głównych elementów cenotwórczych. Tym samym wzrosty czy spadki cen jednego rodzaju asortymentu w danym okresie często bilansowane są spadkami czy wzrostami innych elementów. W przypadku projektów realizowanych w systemie Projektuj i buduj, waloryzacja następuje od wystawienia pierwszego Przejściowego Świadectwa Płatności (PŚP), wystawionego po upływie 12 miesięcy od daty rozpoczęcia prac, czyli jeszcze na etapie projektowania. Wariant systemu Buduj, przewiduje rozpoczęcie waloryzacji od pierwszego PŚP za roboty, czyli de facto od razu.

W zależności od aktualnej sytuacji gospodarczej i rynkowej, wskaźnik waloryzacyjny może przyjmować wartości dodatnie, co powoduje zwiększenie wynagrodzenia wykonawcy. Zdarzały się jednak również sytuacje, kiedy wskaźniki waloryzacyjne przyjmowały wartości ujemne. Tym samym następowało zmniejszenie należnego wynagrodzenia wykonawcy.

Jednym z głównych założeń mechanizmu waloryzacyjnego jest solidarny (50/50) podział ryzyka związanego ze wzrostem/spadkiem kosztów realizacji kontraktów pomiędzy wykonawcę a zamawiającego (GDDKiA). Przyjęto, że 50 proc. wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych. 

źródło i fot. GDDKiA

Przeczytaj również: Mniejsza maszyna TBM wykonała drugi tunel kolejowy na trasie Fabryczna – Kaliska/Żabieniec