Stosowanie środków strzałowych w górnictwie odkrywkowym – najważniejsze zagrożenia

Urabianie surowców skalnych w odkrywkowych zakładach górniczych za pomocą robót strzałowych jest podstawową metodą uzyskania dużej ilości odpowiednio rozdrobnionego urobku, który gwarantuje wysoką wydajność prac załadunkowych, transportowych i procesów przeróbczych. Jednak wiąże się także z zagrożeniami i ujemnymi skutkami dla otoczenia.

Stosowanie środków strzałowych, z natury rzeczy, stwarza poważne zagrożenie dla ich użytkowników, a także dla majątku trwałego znajdującego się w zasięgu ich oddziaływania. Użycie środków strzałowych do celów cywilnych związane jest z wykorzystywaniem reakcji wybuchowej, której towarzyszą m.in. takie zjawiska, jak:

• duża prędkość reakcji (do 9000 m/s),
• powstawanie znacznych ilości produktów gazowych (ok. 1000 litrów z 1 kg MW),
• wysoka temperatura (do kilku tysięcy stopni Celsjusza),
• wysokie ciśnienie (do kilkudziesięciu GPa),
• efekt świetlny i akustyczny.

Powyższe zjawiska mają bezpośredni wpływ na zagrożenia takie jak m.in.: rozrzut odłamków skalnych, drgania sejsmiczne (parasejsmiczne), hałas, zapylenie i powietrzna fala uderzeniowa. Czynniki te mają decydujący wpływ na wyznaczanie granicy terenu górniczego, czyli przestrzeni objętej przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego.

Tab. 1. Zasięg strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych