Neutralizacja zwiercin wypływających z otworu wiertniczego

Te ostatnie cząstki stanowią tzw. pył respirabilny, który może zalegać bardzo długo w organizmie, powodując w płucach nieodwracalne zmiany chorobowe. To, jakie to będą zmiany, zależy oczywiście od charakteru i ilości pyłu, który został zaabsorbowany przez organizm. Z punktu widzenia szkodliwości pyłów właśnie frakcja respirabilna jest frakcją najbardziej szkodliwą [10].

Wśród pyłów można wyróżnić pyły: drażniące, uczulające, rakotwórcze, zwłókniające. Inny podział wskazuje na typ pyłu, jaki może być przyczyną choroby, a więc pylicy azbestowej, krzemowej, berylowej, węglowej itd.

Podczas oceny stopnia zagrożenia pyłami o działaniu pylicotwórczym obok czasu narażenia zasadnicze znaczenie mają:

• poziom stężenia pyłu,
• jego stopień rozdrobnienia,
• zawartość wolnej krzemionki w pyle.

Wszystko powyższe tłumaczy, dlaczego w ostatnich dziesięcioleciach kładzie się tak duży nacisk na ochronę czystości powietrza we wszystkich aspektach górniczej działalności człowieka, pamiętając, że większość eksploatowanych skał zawiera od 20% do nawet 80% czystej krzemionki.

Współczesne metody zapobiegania przedostawaniu się zwiercin poza obręb wierconego otworu

Z chwilą wprowadzenia do górnictwa skalnego maszynowego sposobu drążenia otworów strzałowych stało się jasne, że należy rozwiązać problem odbioru i utylizacji zwiercin w ilościach dotąd niespotykanych. Wynikało to z faktu, że wraz z wprowadzeniem tego sposobu wiercenia otworów strzałowych zwiększono przede wszystkim mechaniczną prędkość wiercenia, co w powiązaniu ze skróceniem czasów wykonywania operacji pomocniczych zaowocowało niezwykłym wzrostem wydajności wiercenia w wykonywaniu operacji technicznej, jaką jest drążenie otworu strzałowego. Mając na względzie bezpieczeństwo pracy i zdrowie operatorów wiertnic, podobnie jak i w innych działach techniki górniczej, operator został umieszczony w odrębnej kabinie dźwięko- i pyłoszczelnej. Stało się to możliwe po pełnym zautomatyzowaniu wszystkich operacji pomocniczych związanych z przedłużaniem i skracaniem przewodu wiertniczego. Postępowanie to miało na celu uniknięcie m.in. wszelkiej styczności operatora z pyłem skalnym powstającym podczas wiercenia. Taki sposób usuwania zwiercin dominował przez dłuższy czas. Na rys. 1 przedstawiono w uproszczeniu konstrukcję jednego z pierwszych odpylaczy dużej wiertnicy skalnej wcześniejszego typu [2]. Większe okruchy skalne po wlocie do dużej dolnej komory w dnie odpylacza wytracały swoją prędkość i opadały w dół. Natomiast pozostałe okruchy skalne dzięki podciśnieniu wytwarzanemu przez wentylator odśrodkowy (centryfugę) zmierzały ku górze, próbując przedostać się do strefy o najniższym ciśnieniu tuż za filtrami tkaninowymi, o ile na to pozwalały szczeliny tych 16 filtrów. Nie było w tym układzie jednoznacznej segregacji na wióry grube, średnie oraz pył skalny. Analizując funkcjonowanie urządzenia odpylającego, można zauważyć, że segregacja zwiercin odbywała się w tym obszarze dość przypadkowo. Granicą rozdzielającą wszelkie wióry skalne był wymiar oczek tkaniny separującej. Nie było to najkorzystniejsze miejsce rozdziału frakcji, bowiem szybko dochodziło do zapełnienia filtra olbrzymią ilością ponadwymiarowych cząstek skalnych o wymiarach nieco przekraczających wymiary oczek tkaniny separującej, co zmuszało operatora do częstego zatrzymywania pracy filtra, co wiązało się z koniecznością jego częstego przedmuchu.

Galeria