Analiza technologiczno-ekonomiczna procesu załadunku i transportu w kopalni surowców skalnych

Analizie ekonomicznej poddano trzy konfiguracje maszyn składające się z:

• U1. 1 ładowarki CAT 990 + 4 wozidła Komatsu HD 605;
• U2. 1 ładowarki CAT 992 + 4 wozidła Komatsu HD 605;
• U3. 1 ładowarki CAT 992 + 3 wozidła Komatsu HD 785.

Wszystkie układy porównano ze sobą, analizując zarówno czynniki kosztowe, jak i liczbę potrzebnych pracowników. Pod kątem liczby pracowników preferowanym układem jest układ U3, charakteryzujący się najniższą liczbą pracowników. Aby układ ten funkcjonował, potrzeba ośmiu pracowników, natomiast w pozostałych układach należy zatrudnić 10 pracowników. Różnica ta polega na jednym dodatkowym wozidle w U1 i U2.

W aspekcie kosztowym układ technologiczny U3 charakteryzuje się najwyższymi kosztami jednostkowymi, które wynoszą 4,66 zł/Mg. Co więcej, układ ten wprawdzie charakteryzuje się mniejszą liczbą wozideł technologicznych, jednakże koszty trzech wozideł HD 785 są wyższe o 9% od czterech wozideł w układach U1 i U2 (HD 605). Tym samym układ ten jest najdroższy (rys. 2).

W przypadku układów U1 i U2 ładowarka CAT 990 generuje niższe koszty (U1) aniżeli CAT 992 (U2) o około 25%. Pozwala to na uzyskanie niższych kosztów jednostkowych o około 10%, co odpowiada 0,41 zł/Mg mniej niż w układzie U3 (rys. 2).

Składowe kosztów badanych układów

Analizując poszczególne składowe kosztów badanych układów technologicznych, można zauważyć, że koszty stałe stanowią od 57,9% do 60,3% wszystkich kosztów (rys. 3). Co więcej, koszty paliwa, które są zależne nie tylko od czasu pracy, ale również od: warunków geologiczno-górniczych, atmosferycznych, sposobu użytkowania oraz ceny paliwa, stanowią około 25,1-26,0%.

Przy ostatnich wzrostach cen paliw, koszty paliwa stanowią dość dużą zmienną w całej strukturze kosztów. Przedstawiona wyżej analiza bazowała na cenie paliwa z roku 2021, która wynosiła około 4,20 zł/l. Na kolejnym rysunku przedstawiono strukturę kosztów, uwzględniającą aktualne ceny paliwa wynoszące około 6,60 zł/l netto (rys. 4).

Sam wzrost ceny paliwa w 2022 roku spowodował wzrost kosztów całkowitych o około 14%. Ponadto koszty paliwa w strukturze kosztów z 2022 roku względem roku poprzedniego wzrosły o około 8,8% do 33,8-34,8%.

Wyższe koszty paliwa są wrogiem dla większych maszyn, charakteryzujących się zwykle większym zużyciem paliwa. Jest to widoczne również w tej analizie, w której zużycie paliwa ładowarki CAT 990 (U1) jest niższe o około 12% od większej ładowarki CAT 992 (U2 i U3). W przypadku wozideł Komatsu HD 605 (U1 i U2) zużywa około 32,5% mniej paliwa niż większe HD 785 (U3). Patrząc na te porównania w kwestii zużycia paliwa i późniejszych kosztów z nim związanych, układ U3 będzie najbardziej narażony na wahania związane z cenami paliwa (rys. 2).

Galeria