Szczególne widoki mostów i odczucia obserwatorów – cz. II

W materiale podjęto tematykę estetyki obiektów mostowych w szczególnych warunkach ich percepcji – analizując odpowiednie widoki mostów i rodzące się wówczas odczucia obserwatorów. Taka percepcja może mieć charakter obiektywny, wynikający z analizy formalnej aspektów wizualnych, oraz subiektywny – gdy wywołuje wrażenia mieszczące się w sferze psychologii i filozofii. Analizę oparto w większości na przykładzie mostów japońskich.

W części I [11] przypomniano, że kontakty przeciętnego człowieka z mostem polegają zwykle na jego ruchu po moście lub pod mostem; mają one wówczas właściwości dynamiczne. Gdy kontempluje się obraz mostu z oddali, będzie to miało przeważnie charakter uspokajający – statyczny. Zawsze jednak powstają przy tym specyficzne odczucia obserwatora – obiektywne i subiektywne. Odnoszą się one do psychologii percepcji [1], do krajobrazowego znaczenia mostu [2] oraz jego miejsca w kulturze [3], a także do filozoficznego tła mostu [4-6]. Obecne rozważania dotyczą mostów łukowych, których przykłady to w przeważającej liczbie realizacje w Japonii [7]. Podkreślone zostaną ich związki z tradycją dotycząca konstrukcji oraz usytuowania mostu w krajobrazie. Praca zwraca uwagę także na specyfikę japońskich konstrukcji, polegającą na harmonii mostu z otoczeniem, a szerzej – z naturą. Z perspektywy miejsca mostu w kulturze, naturalnym odniesieniem mostu łukowego jest łuk tęczy, który symbolizuje „więzi między niebem a ziemią” [3].

Mosty łukowe

Mosty łukowe charakteryzują się tym, że ich konstrukcja bezpośrednio uwidacznia sposób przenoszenia obciążenia i odzwierciedla panujące tam siły wewnętrzne – głównie ściskające. Piękno łuków widać najpełniej na przykładzie zabytkowych mostów kamiennych. W Japonii, wbrew pozorom, jest dużo takich mostów, które przetrwały do dnia dzisiejs...