art. sponsorowany

Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 925. Zagrożenia ruchami masowymi

Artykuł opisuje przebudowę drogi wojewódzkiej nr 925 między Rudą Śląską a Rybnikiem, gdzie trudne warunki geotechniczne i wpływy górnicze stwarzają ryzyko uszkodzenia korpusu drogowego. Dodatkowe badania potwierdziły niestabilność nasypu, co wymusiło zmianę projektu. Zdecydowano się na rozbiórkę nasypu i jego odbudowę z wykorzystaniem gruntu zbrojonego geosiatką oraz wzmocnienie skarp koszami gabionowymi.

Teren budowy przebiega przez obszar górniczy kopalń Bielszowice, Budryk i Bolesław Śmiały. Już podczas wstępnych prac projektowych w 2015 r. zakwalifikowano inwestycję do III kategorii geotechnicznej zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym warunków posadowienia obiektów budowlanych. Ze względu na skomplikowane warunki gruntowe firma Egis Polska Inżynieria zleciła przygotowanie Dokumentacji Geologiczno-Inżynierskiej (DGI), która wskazała na możliwość powstawania osuwisk w sąsiedztwie potoku Jasienica na odcinku około 240 m. Czynniki sprzyjające osuwiskom to infiltracja wód opadowych i erozja rzeczna podczas intensywnych opadów. Mimo to podczas badań terenowych nie stwierdzono typowych deformacji osuwiskowych. W związku z eksploatacją górniczą KWK Budryk prognozowano wystąpienie deformacji terenu I kategorii.

Projektowanie i umocnienie nasypu

Uwzględniając zalecenia zawarte w DGI, autorstwa Geomorr sp. J. z Rybnika, projektant przewidział umocnienie korpusu nasypu konstrukcją oporową z koszy gabionowych wspartą na fundamencie żelbetowym pełniącym dodatkowo funkcję oczepu mikropali średnicy 200 mm (rys. 1).

Zważywszy na niejednoznaczne wnioski płynące z DGI oraz znaczny upływ czasu od opracowania dokumentacji do przystąpienia do realizacji robót, ZDW, ogłaszając przetarg, uwzględnił w ramach obowiązków wykonawcy robót budowlanych konieczność przeprowadzenia uzupełniających badań geotechnicznych oraz zaktualizowanie prognoz wpływu eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu, m.in. w rejonie potoku Jasienica. Niezwłocznie po przekazaniu placu budowy wykonawca, STRABAG Infrastruktura Południe sp. z o.o., przystąpił do badań oraz zlecił opracowanie Opinii Technicznej na temat wpływu eksploatacji górniczej na DW 925 Rybnik – Ruda Śląska.

W wyniku przeprowadzonych konsultacji z zakładami górniczymi ustalono, że plany eksploatacji w rejonie przebudowywanego odcinka DW925 uległy zmianie, w konsekwencji czego m.in. w rejonie potoku Jasienica należy spodziewać się wyższej kategorii deformacji terenu. Badania geotechniczne prowadzone na zlecenie wykonawcy przez laboratorium geotechniczne Geo-Tech sp. z o.o. ze Świętochłowic potwierdziły niskie parametry geotechniczne gruntu w podłożu nasypu, wykluczając jednocześnie ich osuwiskowy charakter. W otworach badawczych nie stwierdzono występowania płaszczyzn poślizgu. Zdaniem geologa dokumentującego budowa tego obszaru wskazuje, że w podłożu istniejącego nasypu znajdują się utwory naniesione przez potok, tj. deluwium. Badania wykazały ponadto, że sam nasyp, na skutek przesiąkania wód opadowych w głąb korpusu oraz drgań spowodowanych eksploatacją drogi znajduje się w złym stanie. Grunty występujące w podłożu, pomimo że zawierają znaczny udział materii organicznej, są skompresowane przez długotrwały okres przeciążenia nasypem. Na podstawie pomierzonych parametrów efektywnych gruntu wykonano analizy stateczności skarp nasypu. Uzyskane wyniki potwierdziły wysokie ryzyko utraty stateczności. Potwierdzono, że najwyższe prawdopodobieństwo osunięcia się skarp dotyczy korpusu nasypu, a płaszczyzna poślizgu nie sięga głębszego podłoża (rys. 2).

Realizacja i ostateczne rozwiązania

Wobec powyższego oraz wobec spodziewanego większego wpływu eksploatacji górniczej na powierzchnię, mogącego powodować uszkodzenia mikropali, zaszła konieczność zmiany koncepcji wzmocnienia korpusu nasypu na tym terenie. Biorąc pod uwagę wszystkie zmienne, w tym zalewowy charakter terenu, prognozowaną II kategorię szkód górniczych, stan nasypu i jego podłoża zdecydowano o rozbiórce istniejącego nasypu i odtworzeniu go w technologii gruntu zbrojonego geosiatką z jednoczesnym zachowaniem koncepcji umocnienia skarp koszami gabionowymi. Podłoże nasypu zdecydowano wzmocnić materacem z kruszywa łamanego stabilizowanego geosiatką z włókien PVA.

Powyższe rozwiązanie pozwoli na zabezpieczenie korpusu drogowego na czas wystąpienia oddziaływań górniczych oraz podtopień związanych z okresowymi wylewami potoku Jasienica.

Zadanie „Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 925 od granicy miasta na prawach powiatu Ruda Śląska – A1 do granicy miasta na prawach powiatu Rybnik” realizowane jest w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 – decyzja FESL.04.01-IZ.01-06CB/23.

Wartość całkowita projektu wynosi: 343 649 510,50 zł, z czego wartość dofinansowania ze środków UE wynosi: 292 102 083,93 zł, wartość wkładu własnego – środki Województwa Śląskiego – wynosi: 51 547 426,57 zł.

Opracowała redakcja
przy współpracy z Michałem Rupalą,
STRABAG Infrastruktura Południe sp. z o.o.

Przeczytaj również: Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 925 a wpływ eksploatacji górniczej w regionie