Ekologiczne uwarunkowania projektowania dróg szybkiego ruchu w Polsce

Wśród tych typów przejść znajduje się w Poradniku typ największy, najkosztowniejszy, nazwany przejściem krajobrazowym (fot. 1), przeznaczony dla wszystkich zwierząt o szerokości minimalnej (z punktu widzenia zwierząt) opcjonalnie 50 m (tereny nizinne) albo 200 m (tunel górski). Najczęściej stosuje się jednak tańsze dolne przejścia dla dużych i średnich zwierząt o szerokości minimalnej odpowiednio 15 m albo 6 m. Wg danych GDDKiA przejście górne krajobrazowe 50-metrowe kosztuje średnio 10 mln zł, przejście dolne dla dużych zwierząt – 5 mln zł, a przejście dolne dla średnich zwierząt – 2 mln zł. Najtańsze są przepusty pod drogą dla zwierząt małych i płazów – 0,25 mln zł.

O ile kwestia parametrów technicznych przejść nie budzi większych sporów, o tyle nadal duże kontrowersje związane są z kwestią optymalnej liczby przejść dla danego odcinka DSR, czyli ich rozstawu albo zagęszczenia. Podane w Poradniku optymalne rozstawy przejść różnych typów wzdłuż drogi są nadmiernie małe, gdyż u ich podstaw leży kosztowna zasada, że nowo wybudowana droga nie może w ogóle ograniczać swobody ruchu zwierząt. To tak jakby zagęszczać przejścia dla pieszych przez ulicę do poziomu optymalnego dla pieszych, np. co 50 m albo jeszcze mniej. Tymczasem zwierzęta łatwo akceptują znaczne ograniczenia w ruchu w poprzek drogi, byleby tylko istniała co najmniej jedna możliwość przejścia w ramach każdego korytarza migracyjnego. W związku z tym w tab. 2 zestawiono proponowane zmiany w standardowych rozstawach przejść. Takie rozgęszczenie przejść przyniosłoby znaczące oszczędności w kosztach ich realizacji, a przy tym oddziaływanie na populacje zwierząt nie pogorszyłoby się znacząco.

Z kwestią zagęszczenia przejść dla zwierząt wiąże się kwestia optymalnej niwelety drogi głównej. W przypadku dużego zagęszczenia przejść dolnych pod DSR niweleta musi być p...