Wybrane problemy rekultywacji kamieniołomów

Podsumowanie

Byłe kamieniołomy to pod względem przyrodniczym, krajobrazowym czy geologicznym obiekty niezwykle ciekawe i wartościowe. To fascynujące poligony nadające się do obserwacji naturalnych procesów przyrodniczych. Te ostatnie sprawiają, że obiekty pogórnicze o regularnych, geometrycznych, dopasowanych do potrzeb eksploatacji kształtach zatracają z czasem swój antropogeniczny charakter, wtapiając się w otoczenie. Kamieniołomy nierzadko stanowią lokalne atrakcje turystyczne. W Sudetach czy Górach Świętokrzyskich przez byłe kamieniołomy prowadzi się nawet szlaki turystyczne.

Aby tak się stało, przedsiębiorca górniczy, na którym ciąży obowiązek rekultywacji, musi przedsięwziąć kilka niezbędnych działań, z których likwidacja budowli i urządzeń górniczych oraz zapewnienie warunków bezpieczeństwa publicznego stanowią zadania priorytetowe. Rekultywację biologiczną można, według mnie, pozostawić siłom przyrody. Zespoły roślinne powstałe w wyniku sukcesji naturalnej będą zawsze bardziej wartościowe niż te nasadzone ręką ludzką. Celowo zaniechałem wykonywania inwentaryzacji przyrodniczej w kamieniołomie, który posłużył do ilustracji moich przemyśleń. Bogactwo przyrodnicze, wynikające z różnorodności powstałych siedlisk, to temat dla osobnej publikacji.

Ze względu na warunki – specyficzny kształt oraz własności utworów w spągu wyrobiska kamieniołomy nie nadają się do rekultywacji leśnej. Drzewa na półkach międzyskarpowych są dla klasycznej gospodarki leśnej niedostępne. Las na spągu wyrobiska urośnie, ale ze względu na podłoże skalne nie będzie to las o właściwościach rębnych. Uważam, że dla byłych kamieniołomów przyrodniczy kierunek rekultywacji powinien być kierunkiem priorytetowym. Stoję na stanowisku, że my górnicy, którzy niejako dzierżawimy wielkie areały terenów zielo...