Wpływ budowy geologicznej skał na projekt robót strzałowych – cz. II

Działanie materiałów wybuchowych na masyw skalny i otoczenie

Wybuch MW powoduje udarowe działanie ciśnienia i temperatury na ścianki otworu strzałowego, w którym jest umieszczony ładunek. Stefy działania MW na skałę są określane w sposób umowny. W praktyce wydzielane są trzy strefy mające wpływ na powstawanie urobku z odstrzału – miażdżenia, kruszenia i spękania. W dalszej odległości obserwowana jest strefa propagacji drgań. Największe znaczenie można przypisywać strefie kruszenia, gdyż w jej obrębie następuje tworzenie się nowych płaszczyzn spękań i powstawanie fragmentów urobku. W strefie drgań bliskiej otworowi również następuje powstawanie brył skalnych na skutek powiększania się spękań i nieciągłości. Wielkość promienia działania wybuchu MW zależy od wielkości ładunku w otworze strzałowym oraz skuteczności działania MW – energii właściwej. Efektami działania MW na skałę mogą być:

• odspojenie lub oderwanie większych brył, monolitów,
• rozluzowanie masy skalnej do jej dalszego urabiania lub wybierania,
• odstrzelanie dużych objętości skały z większym lub mniejszym jej rozdrobnieniem.

Powstanie odpowiedniego, oczekiwanego efektu działania MW w skale może być osiągnięte poprzez stopień nasycenia masywu skalnego materiałem wybuchowym – energią MW. Wskaźnikiem ogólnie opisującym to nasycenie jest zużycie jednostkowe MW, czyli ilość MW przypadająca na jednostkę masy czy objętości, ponadto jest on powszechnie używany zarówno do obliczeń innych parametrów, jak i opisu skuteczności kruszenia skały przez materiał wybuchowy. Stosowany może być jednostkowy ładunek energetyczny q_e [kJ/m³] wyrażający zapotrzebowanie na energię dla określonego rodzaju i budowy skał. W przypadku analizowania czynników wpływających na intensywność drgań możn...