Łożyska i urządzenia dylatacyjne – konsekwencje błędów projektowych. Cz. I

Wpływ zjawisk termicznych

Oddziaływanie spowodowane zmianą temperatury wymaga szerszego omówienia ze względu na mnogość zapisów normowych i zaleceń. Nadal w wielu realizowanych projektach występują odniesienia do normy PN-S-10030:1985 [3], która określa wartości ekstremalne temperatury konstrukcji dla obiektów stalowych, betonowych i zespolonych oraz podaje poziom odniesienia zmian temperatury jako 10°C (umowna temperatura montażu). Z kolei zalecenia GDDKiA [13] podają dla urządzeń dylatacyjnych powiększony w stosunku do [3] obliczeniowy zakres temperatury w zależności od rodzaju konstrukcji obiektu mostowego. Tymczasem w normie EN 1991-1-5:2003 [1] zawarto procedurę mającą na celu ustalenie ekstremalnych wartości temperatury powietrza w cieniu (T_max, T_min), określonych z prawdopodobieństwem p = 0,02 na podstawie rzędnej terenu w miejscu lokalizacji obiektu mostowego, oraz ustalenia tejże lokalizacji na mapach rozkładu temperatury maksymalnej i minimalnej. Następnie należy określić przyrost i redukcję temperatury (ΔT_N,con, ΔT_N,exp), odpowiedzialne odpowiednio za skrócenie i wydłużenie przęsła w odniesieniu do temperatury początkowej, która zgodnie z załącznikiem krajowym wynosi T₀ = 8°C. Zgodnie z uwagą 2 poprawki do normy [1] dla łożysk i urządzeń dylatacyjnych maksymalny zakres zmiany składowej równomiernej temperatury przy wydłużaniu i skracaniu konstrukcji należy zwiększyć o 20°C (ΔT_N,con + 20°C, ΔT_N,exp + 20°C). Szersze omówienie tego zagadnienia podjęto w [24].

Jeśli za przykład weźmiemy obiekt mostowy o konstrukcji stalowej położony w Zamościu na wysokości 200 m n.p.m., dla którego odległość od łożyska nieprzesuwnego do najdalej położonego łożyska przesuwnego wynosi 50 m, to zarówno zakres temperatury powodującej skrócenie i wydłużenie przę...