Ryzyko fazy inwestycyjnej projektu górniczego a metoda DCF

Artykuł zawiera analizę adekwatności standardowych metod oceny ryzyka projektów wypracowanych w nauce finansów do oceny ryzyka fazy inwestycyjnego projektu górniczego. Wskazuje, że w przypadku zagospodarowania złoża faza inwestycyjna obejmuje często kilka lat i charakteryzuje się nie tylko innymi czynnikami ryzyka niż faza operacyjna, ale wręcz inną fundamentalną jego charakterystyką. W konsekwencji stosowana wprost metoda DCF może prowadzić do błędnych decyzji.

Metoda DCF w wersji powszechnie stosowanej zakłada dyskontowanie wszystkich przepływów pieniężnych, czyli zarówno pochodzących z działalności inwestycyjnej, jak i operacyjnej za pomocą jednolitej stopy dyskonta. W konsekwencji ryzyko odchyleń nakładów inwestycyjnych uwzględnia się tak samo jak ryzyko zmiany cen surowców. Co gorsza, ponieważ nakłady inwestycyjne są przepływami ujemnymi, im wyższa jest zastosowana stopa dyskonta, tym mniej obciążają one wartość kluczowego parametru oceny opłacalności inwestycji – NPV (ang. net present value - zaktualizowana wartość netto).

Jedną z cech charakteryzujących branżę górniczą jest długotrwałość procesów inwestycyjnych. Dane australijskie wskazują [6, s. 75-77], że średni okres od momentu podjęcia decyzji o budowie kopalni do rozpoczęcia przez nią wydobycia wynosi ok. 3 lat, a w odniesieniu do dostępnych informacji można uznać, że są to okresy relatywnie krótkie na tle występujących w innych krajach. W Polsce kopalnię węgla brunatnego Bełchatów budowano 7 lat (1973-1980, licząc od założenia komórki organizacyjnej odpowiedzialnej za budowę [9]), a kopalnię rudy miedzi Lubin – 8 lat (1960-1968 [10]), chociaż socjalistyczny system raczej sprzyjał tego typu inwestycjom. Z kolei słynna kopalnia Olympic Dam w Austral...