Zielone zamówienia. Czy europejski kompas wciąż wskazuje zielony kierunek?

Obieg zamknięty

Kryterium obiegu zamkniętego również wpisuje się zarówno w odpowiedzialność biznesową, jak i ekologiczną. Koszty utylizacji produktów w ich końcowym cyklu życia mogą okazać się wysokie zarówno z perspektywy budżetu, jak i środowiska (problematyczne i kosztowne składowanie i recykling). Premiowanie produktów umożliwiających ich przetworzenie w 100% na nowe produkty oraz powstających z materiałów z recyklingu wpływa pozytywnie na środowisko. W przypadku niektórych materiałów, jak na przykład aluminium anodowanego, utylizacja produktu nie pociąga za sobą dodatkowych kosztów, wręcz przyczynia się do dodatniego bilansu finansowego (produkty wykonane z aluminium anodowanego należą do grupy utylizacji czystego aluminium). W tej sytuacji recykling nie będzie dodatkowym kosztem, a przychodem. Weryfikacja oferowanych produktów w ramach tego kryterium może dotyczyć grup utylizacji produktu, premiowane produkty, które po okresie użytkowania mogą zostać w 100% przetworzone na nowe wyroby.

Koszty konserwacji

Na etapie wyboru produktu często pomija się analizę kosztów eksploatacji i konserwacji oferowanych rozwiązań. Tymczasem porównanie kosztów utrzymania konkurencyjnych produktów po upływie okresu gwarancji (w czasie określonym przez zamawiającego) może przynieść zaskakujące wyniki. Wysokie koszty konserwacji nierzadko wymuszają przedwczesną wymianę produktów na nowe, co generuje znaczne koszty ekonomiczne i obciążenia środowiskowe. Optymalnym rozwiązaniem jest przeprowadzenie analizy kosztów konserwacji po okresie gwarancji w perspektywie określonej przez zamawiającego, np. 5, 10 lub 20 lat. Wysokie koszty utrzymania stanowią dodatkowe obciążenie finansowe, które warto przewidzieć i zabezpieczyć w budżecie już na etapie podejmowania decyzji zakupowej.

Gwarancja

Premiowanie produktów o dłuższym okresie gwarancji zapewnia lepsze zabezpieczenie przedmiotu zamówienia. Kluczowe jest jednak szczegółowe przeanalizowanie warunków zawartych w kartach gwarancyjnych. Dodatkowe premiowanie produktów, które nie wymagają dodatkowych czynności do utrzymania lub wydłużenia okresu gwarancji, stanowi istotny czynnik decyzyjny. Uwzględnienie szerokiego zakresu kryterium gwarancji pozwala zamawiającemu ocenić konieczność zabezpieczenia w budżecie środków na dodatkowe działania, takie jak regularne kontrole czy konserwacja, wymagane do utrzymania ochrony gwarancyjnej. Kryterium może obejmować porównanie długości gwarancji konkurencyjnych produktów oraz zakresu ewentualnych wyłączeń prowadzących do utraty ochrony gwarancyjnej w trakcie standardowego użytkowania. Weryfikacja powinna być oparta na analizie i punktacji określonych warunków gwarancji.

Ślad węglowy produktu

Uwzględnienie kryterium śladu węglowego nie obciąża bezpośrednio budżetu inwestora, lecz pozwala ocenić wpływ oferowanych produktów na środowisko. Celem tego kryterium jest premiowanie rozwiązań przyjaznych dla środowiska i wspierających redukcję emisji CO₂, co wpisuje się w założenia polityki dekarbonizacji. Porównanie śladu węglowego konkurencyjnych produktów powinno obejmować cały cykl życia – od pozyskania surowców i ich transportu, przez produkcję, użytkowanie, aż po zakończenie cyklu życia oraz unikniętą emisję wynikającą z recyklingu. Weryfikacja powinna opierać się na obliczeniach przedstawionych przez producenta zgodnie z uznaną metodologią. W dobie raportowania ESG (ang. environmental, social, governance) pozyskanie szczegółowych raportów dotyczących śladu węglowego nie powinno stanowić problemu.

Odpowiedzialna polityka zakupowa

Zaproponowane kryteria środowiskowe doskonale wpisują się w ideę zielonych zamówień oraz odpowiedzialnej polityki zakupowej. Współczesny, świadomy i dojrzały biznes powinien analizować zamówienia nie tylko przez pryzmat ceny nabycia, ale przede wszystkim uwzględniać realne oszczędności finansowe w całym cyklu życia produktów – od kosztów transportu i montażu, przez eksploatację i utylizację, po długość gwarancji i żywotność. Podkreślanie ścisłego związku między ekologią a ekonomią wydaje się nieodzownym kierunkiem, zwłaszcza w kontekście wycofywania się części decydentów międzynarodowych z idei Zielonego Ładu.

Zakład Produkcji Sprzętu Oświetleniowego „ROSA”

Przeczytaj również: S7 odc. Widoma – Kraków (w. Kraków Nowa Huta)

Galeria