Piotr Litwa nowym Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego

Jak podaje Wyższy Urząd Górniczy, 5 czerwca 2024 r. Prezes Rady Ministrów powołał na stanowisko Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego Piotra Litwę.

Piotr Litwa urodził się 29 marca 1964 r. w Katowicach. W roku 1988 ukończył studia na Wydziale Górniczym Politechniki Śląskiej w Gliwicach na kierunku górnictwo i geologia, w specjalności technika eksploatacji złóż. W 1997 r. ukończył dwuletnie studia podyplomowe z zakresu problemów prawnych górnictwa na Uniwersytecie Śląskim, a w roku 2000 obronił pracę doktorską na Wydziale Górniczym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, specjalizując się w tematyce geomechaniki górniczej.

Od 1988 roku pracował w Przedsiębiorstwie Robót Górniczych w Katowicach, jako osoba dozoru ruchu. W 1992 r. został zatrudniony w Okręgowym Urzędzie Górniczym w Katowicach na stanowisku starszego inspektora i następnie nadinspektora. W 1995 r. przeszedł do Wyższego Urzędu Górniczego na stanowisko głównego specjalisty, a następnie wicedyrektora departamentu. W 2000 r. został dyrektorem Okręgowego Urzędu Górniczego w Bytomiu, a następnie takie samo stanowisko zajmował w Okręgowym Urzędzie Górniczym w Gliwicach. Od 14 stycznia 2005 r. był wiceprezesem Wyższego Urzędu Górniczego, a 1 listopada 2008 r. został jego prezesem. Stanowisko to zajmował do 10 marca 2014 r.

W czasie gdy pełnił funkcję Prezesa WUG aktywnie uczestniczył w pracach związanych z opracowaniem nowej ustawy Prawo geologiczne i górnicze (Pgg), w tym w pracach podkomisji sejmowej. Zainicjował wprowadzenie szeregu przepisów w części dotyczącej zadań i kompetencji organów nadzoru górniczego, co poprawiło skuteczność pracy urzędów górniczych po uchwaleniu Pgg w 2011 roku. Brał również udział w pracach mających na celu przygotowanie przepisów wykonawczych do ww. ustawy w zakresie dotyczącym ruchu zakładu górniczego i ratownictwa górniczego.

W latach 2010-2013 był przewodniczącym komitetu sterującego strategicznego projektu badawczego pt. „Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach”, przy Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. W jego ramach realizowano zadania badawcze z zakresu tematyki związanej z zagrożeniami naturalnymi w podziemnych zakładach górniczych, w tym w szczególności z zakresu monitorowania i zwalczania zagrożenia pożarowego, metanowego i klimatycznego oraz zadania dotyczące ratownictwa górniczego. Projekt ten został zainicjowany po przeanalizowaniu przez Prezesa WUG wniosków komisji powypadkowych z lat 2000-2009, a realizacja zadań badawczych miała na celu m.in. wprowadzenie nowych regulacji w przepisach wykonawczych Pgg.

Ważną inicjatywą podjętą w czasie pełnienia funkcji Prezesa WUG było doposażenie urzędów górniczych w specjalistyczny sprzęt pomiarowy – przenośny i stacjonarny – który do tej pory jest wykorzystywany w trakcie czynności kontrolnych prowadzonych przez urzędy górnicze. Wcześniej nie dysponowały one takim przyrządami, przez co były zależne od kontrolowanych podmiotów, co groziło nieobiektywnością wyników przyprowadzanych kontroli.

Istotne znaczenie miała też szeroko rozumiana działalność promocyjna i wdrażanie dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Dzięki rozpoczętej wówczas współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia do dziś są pozyskiwane dodatkowe środki na działalność prewencyjną. Wykorzystywane są m.in. na opracowywanie i rozpowszechnianie broszur i ulotek o tematyce prewencyjnej oraz tworzenie scenariuszy filmów i animacji na podstawie ustaleń powypadkowych.

Ważne wydarzenie miało też miejsce w 2011 roku, kiedy to Prezes WUG zainicjował powstanie tzw. telefonu zaufania, dziś nazywanego telefonem interwencyjnym, za pośrednictwem którego przekazywane są informacje o zagrożeniach dotyczących bezpieczeństwa i środowiska w zakładach górniczych. Z kolei w obszarze dotyczącym negatywnego oddziaływania górnictwa na środowisko zlecił uruchomienie prac, których celem była inwentaryzacja na terenie całej Polski wyrobisk górniczych, mających połączenie z powierzchnią i przez to stanowiących potencjalne zagrożenie powstawania zapadlisk. Również i to zadanie było finansowane ze skutecznie pozyskiwanych środków zewnętrznych. 

12 marca 2014 r. objął urząd wojewody śląskiego. Funkcję tę pełnił do 8 grudnia 2015 r.

Od wielu lat angażuje się w działalność naukową i dydaktyczną. W latach 2005-2009 był prezesem Koła Wydziałowego Stowarzyszenia Wychowanków Politechniki Śląskiej. Prowadził zajęcia ze studentami wyższych uczelni oraz studiów podyplomowych w Głównym Instytucie Górnictwa – Państwowym Instytucie Badawczym w Katowicach, Politechnice Śląskiej w Gliwicach oraz Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W czerwcu 2018 r. został prorektorem ds. szkoleniowych w Wyższej Szkole Technicznej w Katowicach, a w 2019 r. pełnił funkcję rektora tej uczelni.

Od 9 grudnia 2019 roku pracował, jako główny specjalista badawczo-techniczny w Zakładzie Technologii Eksploatacji, Tąpań i Oceny Ryzyka, w GIG-PIB w Katowicach. 5 czerwca 2024 r. objął stanowisko Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, na które został powołany przez Prezesa Rady Ministrów.

Jest autorem wielu publikacji naukowych z zakresu tematyki bezpieczeństwa w górnictwie. Wielokrotnie był powoływany w skład różnych komisji Prezesa WUG, których zadaniem było ustalanie okoliczności i przyczyn niebezpiecznym zdarzeń oraz wypadków zbiorowych w zakładach górniczych, np. w związku z wybuchem metanu i pyłu węglowego w KWK Halemba w Rudzie Śląskiej w dniu 21 listopada 2006 r., czy tąpnięciem w KWK Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka w Jastrzębiu-Zdroju, do którego doszło 23 kwietnia 2022 r.

Uczestniczy w pracach Komisji Górniczej Oddziału PAN w Katowicach oraz Komisji Ochrony Terenów Górniczych Oddziału PAN w Katowicach.

źródło i fot. Wyższy Urząd Górniczy