Jolanta Zdunowska: Podjęliśmy się przedsięwzięcia wyjątkowego na skalę globalną

Cementownia Kujawy stanie się pierwszą w Polsce oraz jedną z pierwszych na świecie cementowni zeroemisyjnych. Lafarge w Polsce podpisał umowę na projekt „Kujawy Go4ECOPlanet”, dzięki któremu powstanie instalacja wychwytująca 100% emisji CO₂. Część środków na realizację inwestycji pochodzi z funduszy UE w ramach programu Innovation Fund, który finansowany jest m.in. z systemu ETS. Jolanta Zdunowska, Dyrektor Techniczny Projektów Wychwytywania i Składowania CO₂ w rozmowie z redakcją czasopisma „Kruszywa” odpowiada na pytania związane z tą inwestycją.

Cementownia na Kujawach w ciągu ostatnich 5 lat znacznie ograniczyła swoją emisję CO₂. W jaki sposób osiągnięto takie wyniki?

Jolanta Zdunowska: Lafarge podejmuje szereg działań mających na celu ograniczenie lub całkowite wyeliminowanie emisji dwutlenku węgla z produkcji cementu. Cementownia Kujawy jest jedną z najnowocześniejszych cementowni na świecie, głównie dlatego, że od prawie dwudziestu lat inwestujemy w jej modernizację. Oprócz zmiany technologii wypału klinkieru z metody mokrej na suchą, co pozwoliło znacznie ograniczyć zużycie energii, wybudowaliśmy również jedyną w Polsce platformę do produkcji paliw alternatywnych z odpadów, zastępując tym samym w 80% użycie węgla do wytworzenia ciepła w piecu cementowym. Paliwa alternatywne to odpady takie jak plastik, papier, tekstylia, które podczas spalania w piecu obrotowych są zamieniane na ciepło. Dzięki temu, wykorzystując model gospodarki obiegu zamkniętego, eliminujemy w sposób bezemisyjny blisko 0,5 mln ton odpadów, które zalegały na wysypiskach. Daje to cementowni możliwość obniżenia emisji, która dotychczas pochodziła również ze spalania węgla.

Ograniczenie emisji możliwe jest również poprzez stosowanie alternatywnych surowców, zastępujących kamień wapienny będący głównym nośnikiem węglanu wapnia. Wykorzystujemy materiały, które są produktami ubocznymi z innych gałęzi przemysłu, które występują w postaci tlenku wapnia, unikając w ten sposób emisji dwutlenku węgla podczas wypału klinkieru. Wprowadziliśmy do swojej oferty cementy ECOPlanet, które w swoim składzie zawierają znacznie mniejszą zawartość klinkieru przy zachowaniu tych samych parametrów końcowych. To również wpłynęło na obniżenie śladu węglowego w produkcji cementu.

Wyzwaniem dla nas pozostawało jednak obniżenie emisji procesowej z produkcji klinkieru cementowego. Dlatego postanowiliśmy opracować i wdrożyć unikalny na skalę światową projekt „Kujawy Go4­ECOPlanet”, który pozwoli na całkowite wychwycenie emisji powstających w procesie wypału klinkieru. Ta technologia, w połączeniu z już wdrożonymi technologiami, sprawi, że w 2027 r. Cementownia Kujawy stanie się zeroemisyjna.

Proszę przybliżyć główne założenia „Kujawy Go4ECOPlanet”.

Jolanta Zdunowska: Podjęliśmy się przedsięwzięcia wyjątkowego na skalę globalną. Dzięki realizacji projektu „Kujawy Go4ECOPlanet” stworzymy infrastrukturę zdolną do oddzielenia 1 mln ton dwutlenku węgla z gazów wylotowych pieca do wypału klinkieru. Instalacja CC (ang. carbon capture) wychwyci 100% emisji CO₂. Dzięki temu Cementownia Kujawy będzie mogła także produkować cement o jeszcze niższym śladzie węglowym. Stanie się ona jedną z pierwszych zeroemisyjnych cementowni netto w Europie.

Rozwiązanie wprowadzone w Cementowni Kujawy jest pierwszą w Europie technologią CCS (ang. carbon capture and storage) pod względem całkowitego wychwytu emisji CO₂. Celem jest stworzenie pełnego łańcucha wychwytywania i magazynowania dwutlenku węgla, który będzie transportowany koleją do punktu przeładunkowego w porcie morskim, a stamtąd statkami dostarczany na Morze Północne. Projekt jest współfinansowany przez unijny Fundusz Innowacyjny. Łączna kwota kosztów projektu przez 10 lat to 380 mln euro. Dofinansowanie UE wynosi 228 mln euro. Projekt „Kujawy Go4ECOPlanet” jest zgodny z Europejskim Zielonym Ładem i powiązanymi przepisami UE w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.