Ryzyko fazy inwestycyjnej projektu górniczego a metoda DCF

Badania firmy doradczej EY dotyczące 365 dużych projektów sektora naftowo-gazowego realizowanych w XXI wieku pokazały, że 62-67% [11] z nich znacząco przekroczyło budżet (średnio o 41-70%), a 50-79% zakończyło się opóźnieniami [1, s. 5]. Wśród przyczyn analizowanych problemów wymienia się czynniki, które mogą być kwalifikowane jako błędy w zarządzaniu tymi projektami [3], ale również takie o charakterze obiektywnym. EY klasyfikuje przyczyny odchyleń od planowanych wyników (budżetu, terminu zakończenia) do pięciu szerokich kategorii: kontekstu biznesowego, planowania projektu, wykonania projektu, zmian w otoczeniu prawnym i zmian w otoczeniu politycznym [1, s. 8]. Należy je uznać za zjawiska permanentne i występujące obiektywnie. Chociaż istotne ograniczanie błędów ludzkich w oczywisty sposób może spowodować zmniejszenia przekroczeń budżetu i opóźnień oddania do użytku (eksploatacji), to z pewnością ich nie wyeliminuje.

Drugą cechą wydatków ponoszonych w fazie inwestycyjnej jest to, że ich największa część przypada na ogół na koniec cyklu inwestycyjnego. Oznacza to, że pomiędzy fazą planowania i oceny opłacalności inwestycji w złoże a ponoszeniem najistotniejszych wydatków upływa kilka lat. W konsekwencji ich wartość jest szacowana, a nie znana na pewno.

Wszystkie te czynniki mają istotny wpływ na wartość złoża wtedy, gdy jest ona określana za pomocą modeli wyceny utożsamiających jego wartość z wartością projektu polegającego na jego zagospodarowaniu, eksploatacji i likwidacji. Problem ten dotyczy przede wszystkim AGG na początku fazy III cyklu życia projektu, ale w praktyce może nawet dotyczyć tych znajdujących się w fazie IV (eksploatacja), kiedy wycena zakłada np. istotne zwiększenie wielkości wydobycia. Ponadto w oczywisty sposób odnosi się on do AGG typu V (likwidacja kopalni) [4].