Nabywanie nieruchomości pod drogi publiczne w trybie specustawy drogowej
Ze względu na długotrwałe procedury, związane między innymi z nabywaniem nieruchomości z przeznaczeniem pod budowę lub poszerzenie dróg w trybie umowy sprzedaży lub wywłaszczenia zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami, większość inwestycji realizowanych jest na podstawie Ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. 2023 r., poz. 162), którą w dalszej części artykułu nazywam specustawą drogową. Ustawodawca wprowadził wiele rozwiązań w celu uproszczenia i przyspieszenia procedury związanej z budową dróg. Inwestor inwestycji drogowej ma możliwość podjęcia decyzji, w jakim trybie będzie realizować inwestycję obejmującą budowę drogi publicznej. Może ją prowadzić na zasadach ogólnych, uzyskując najpierw prawo własności i objęcie gruntu w posiadanie, a potem po kolei wszystkie niezbędne decyzje lub korzystając z rozwiązań specustawy drogowej.
Przewagą trybu przewidzianego w specustawie drogowej jest to, że wydawana jest jedna decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, dalej zwana ZRID, w której rozstrzygane są kwestie:
- planistyczne,
- prawno-budowlane,
- podziałowe,
- jak i cywilne.
Regulacje ustawy odnoszą się wyłącznie do dróg publicznych. Oczywiście nie decyduje aktualny status drogi, a docelowy, więc inwestor nie ma obowiązku na etapie procesu inwestycyjnego przedstawiać uchwały lub rozporządzenia o zaliczeniu drogi do dróg publicznych [1].
Na podstawie specustawy drogowej nie mogą być budowane drogi wewnętrzne, może być natomiast budowana, w ramach rozbudowy czy przebudowy drogi publicznej, droga rowerowa zaprojektowana w granicach pasa drogi publicznej. „Inwestycja w zakresie dróg publicznych” to zamierzenie budowlane obejmujące oprócz przygotowania budowy samej drogi również realizację towarzyszącej infrastruktury drogowej, tak związanej, jak i niezwiązanej z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego [2].
Procedura – organy
Organem właściwym w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest starosta w odniesieniu do dróg gminnych i powiatowych lub wojewoda w odniesieniu do dróg wojewódzkich i krajowych. W przypadku inwestycji drogowej realizowanej na obszarze dwóch lub więcej województw albo powiatów decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi wydaje odpowiednio wojewoda albo starosta, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część powierzchni przeznaczonej na realizację inwestycji drogowej (art. 11a ust. 2 specustawy drogowej).
Jeśli zamierzenie inwestycyjne obejmować będzie zarówno fragment drogi wojewódzkiej lub krajowej, jak i powiatowej lub gminnej, to dla wydania decyzji ZRID właściwy będzie wojewoda, a wniosek powinien złożyć zarządca drogi wyższej kategorii [3].
Organem odwoławczym w stosunku do decyzji starosty jest wojewoda, a w stosunku do decyzji wojewody – minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.
Wniosek o wydanie decyzji ZRID składa właściwy zarządca drogi lub inny ustawowo upoważniony podmiot:
- Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad – jako zarządca dróg krajowych i autostrad,
- zarząd województwa – jako zarządca dróg wojewódzkich,
- zarząd powiatu – jako zarządca dróg powiatowych,
- wójt, burmistrz, prezydent miasta – jako zarządca dróg gminnych,
- prezydent miasta na prawach powiatu – jako zarządca dróg w granicach miasta na prawach powiatu, z wyłączeniem dróg ekspresowych i autostrad,
- partner prywatny w ramach realizacji umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, na mocy której partnerowi prywatnemu może zostać powierzone pełnienie funkcji zarządcy drogi publicznej w zakresie występowania m.in. w charakterze inwestora,
- spółka, z którą zawarta została umowa o budowę i eksploatację autostrady płatnej, spółka może pełnić funkcję inwestora,
- drogowa spółka specjalnego przeznaczenia na zasadach określonych w Ustawie z dnia 12.01.2007 r. o drogowych spółkach specjalnego przeznaczenia oraz umowie określającej zakres i warunki przygotowania i realizacji przedsięwzięcia drogowego. Spółka może pełnić rolę inwestora.
Procedura doręczenia
W ustawie występują znaczne modyfikacje w stosunku do zasad ogólnych dotyczących doręczeń. Zawiadomienie o wszczęciu postępowania wysyła się (na adres wskazany w katastrze nieruchomości) jedynie do wnioskodawcy i właścicieli/użytkowników wieczystych nieruchomości objętych wnioskiem. Pozostałe strony zawiadamiane są w drodze obwieszczeń. Decyzja doręczana jest jedynie wnioskodawcy – zarządcy drogi. Pozostałe strony zawiadamiane są w drodze obwieszczeń. Natomiast o wydaniu decyzji dotychczasowy właściciel/użytkownik wieczysty zawiadamiany jest na adres wskazany w katastrze nieruchomości; co istotne, decyzje nie są im doręczane.
Specustawa drogowa dopuszcza wydanie decyzji ZRID w stosunku do nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym oraz w sytuacji, gdy właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości nie żyją, a ich spadkobiercy nie wykazali prawa do spadku. Organ odstępuje wtedy obligatoryjnie od przesyłania zawiadomienia o wydaniu decyzji na wskazany w ewidencji adres wskazanego tam poprzedniego właściciela (art. 11f ust. 5). W odniesieniu zaś do nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym zawiadomienie o wszczęciu postępowania wysyła się jedynie wnioskodawcy (art. 11d ust. 7).
Galeria
Mogą zainteresować Cię również
Wywiady
Marek Makowski: Ważne są regularne spotkania i wymiana doświadczeń
Marek Makowski, Przewodniczący Krajowej Rady Zarządców Dróg Powiatowych, w rozmowie z redakcją „Dróg Publicznych” koncentruje się na tematyce zarządzania infrastrukturą drogową na poziomie lokalnym w Polsce. Opowiada o wyzwaniach, celach i sukcesach związanych z działalnością Rady. Omawia także kwestie związane z tzw. modernizacją i bezpieczeńst...
KPO: wsparcie unijne dla polskiej odbudowy
KPO to strategiczny program przyjęty przez rząd Polski, który ma na celu odbudowę gospodarki oraz zwiększenie jej odporności na wszelkie kryzysy. Program składa się z 55 inwestycji i 55 reform, których celem jest stymulowanie wzrostu gospodarczego, tworzenie miejsc pracy oraz modernizacja i transformacja różnych sektorów gospodarki. Środki na realizację KPO pochodzą głównie z funduszy Unii Europejskiej, które zostały przyznane Polsce w ramach tzw. Planu Odbudowy dla Europy. Polska otrzyma 59,...
Stan techniczny urządzeń obcych w kontekście trwałości konstrukcji mostowych – na podstawie własnych doświadczeń z przeglądów i diagnostyki
Artykuł omawia wpływ „urządzeń obcych” na mosty stalowe. Autorzy analizują kwestie techniczne problematyki oraz konflikty interesów z zarządcami urządzeń. Przedstawiono też nowe wytyczne WR-M-72 zalecające m.in. umieszczanie urządzeń na niezależnych konstrukcjach i spełnianie standardów. Urządzenia, które są przeprowadzane nad różnego rodzaju przeszkodami z wykorzystaniem istniejących eksploatowanych obiektów mostowych, są przedmiotem wyzwań technicznych współczesnego mostownictwa. Jak sugeru...
Sprzęt do wbudowania mieszanek mineralno-asfaltowych
W artykule omówiono charakterystykę sprzętu do wbudowania mieszanek mineralno-asfaltowych – opisano jego główne elementy konstrukcyjne oraz procedury przygotowawcze i procesy związane z użytkowaniem. Autor zwraca uwagę na znaczenie właściwego zagęszczenia i równomiernego rozkładu mieszanki, a także na kwestie bezpieczeństwa i konserwacji maszyn. Podstawowymi maszynami używanymi do rozkładania mieszanek mineralno-bitumicznych są rozkładarki mas mineralno-bitumicznych (fot. 1). Zastosowanie roz...
Nie święci piaski sieją, czyli badania kruszyw w teorii i praktyce
Artykuł porusza tematykę badań kruszyw z perspektywy praktycznej i teoretycznej. Autor, opierając się na swoich wieloletnich doświadczeniach, wprowadza czytelnika w różnorodne aspekty tego zagadnienia, jednocześnie podkreślając, że celem artykułu nie jest przedstawienie wyników badań, lecz zwrócenie uwagi na niejednoznaczności i wyzwania związane z normami i praktyką w tej dziedzinie. Publikacji na temat badań kruszyw jest mnóstwo, zarówno w literaturze popularnonaukowej, jak i branżowej. Moi...
Oświetlenie Sopotu. Nowe standardy energooszczędności i ekologii
Poprawa bezpieczeństwa i oszczędności energii jest niezwykle istotna z punktu widzenia zarządzania infrastrukturą miejską i zrównoważonego rozwoju. Realizacja dwóch projektów dotyczących doświetlenia i wymiany oświetlenia w Sopocie w 2024 r. jest dużym krokiem w kierunku osiągnięcia tych celów. Sopot już od wielu lat pozostaje liderem w realizacji projektów mających na celu poprawę bezpieczeństwa oraz komfortu mieszkańców. Wśród nich szczególną uwagę zwraca modernizacja oświetlenia ulicznego,...
Od inżynierskich koszmarów do spokojnych snów – BestABUT w akcji
Czy zdarzyło Ci się kiedyś, by Twoje projekty mostowe spędzały Ci sen z powiek? Marzysz o narzędziu, które pozwoli Ci obliczyć przyczółki mostowe, drogowe i kolejowe bez zbędnego stresu? BestABUT to odpowiedź na Twoje inżynierskie modlitwy! Kompleksowe obliczenia w każdym etapie BestABUT pozwala Ci zapanować nad każdym etapem budowy jak maestro nad orkiestrą. Wyznaczanie sił w poziomie posadowienia, naprężeń pod fundamentem i sił osiowych w palach? Dla BestABUT to pestka. Dzięki temu programo...
Odwodnienie torowiska tramwajowego
Odwodnienie torowiska tramwajowego to niezwykle istotny system urządzeń mający na celu zarówno zapewnienie bezpieczeństwa użytkowników drogi, jak i zwiększenie trwałości samej infrastruktury torowiskowej. Jest to kompleksowy zestaw środków służących do efektywnego zbierania i odprowadzania wody opadowej oraz innych źródeł wilgoci z obszaru torowiska. Istotą tego rozwiązania jest zmniejszenie negatywnego wpływu wody na konstrukcje torowiska oraz zapewnienie optymalnych warunków użytkowania. Sk...
Diagnostyka nawierzchni. Metodologia badań i technika pomiarowa
Aby sprostać stale rosnącemu obciążeniu oraz zachować wysoką jakość dróg, konieczne jest regularne monitorowanie ich stanu, w tym ocena nośności. Dzięki nowoczesnym metodom pomiarowym, takim jak ugięciomierze typu FWD i TSD, zarządcy dróg mogą dokładnie monitorować nośność nawierzchni, co przekłada się na lepsze zarządzanie infrastrukturą drogową. Nośność nawierzchni, czyli jej zdolność do przenoszenia obciążeń, jest kluczowym wskaźnikiem stanu technicznego drogi. Aby ocenić nośność oraz trwa...
Kraków: Tunel wzdłuż Opolskiej otwarty dla ruchu.
Od 22 maja tunel wzdłuż Opolskiej – jeden z najważniejszych obiektów inżynierskich budowanych w ramach linii KST III do Górki Narodowej – dostępny jest w całości dla kierowców. Ma dwie niezależne komory, każda po dwa pasy ruchu, jest długi na ok. 100 metrów, jest w stanie przyjąć pojazdy ważące nawet do 50 ton. Przypomnijmy: budowa tunelu rozpoczęła się w marcu 2022 r. od wykonania murków prowadzących dla ponad 60 tonowego dźwigu z wybierakiem. Maszyna sukcesywnie – metr za metrem – wybierała...
Kalendarium
Relacje
![](https://drogowo-mostowy.pl/wp-content/uploads/sites/10/2024/06/Konferencja-Naukowo-Techniczna-Konstrukcje-Sprezone-KS2024_1-343x193.jpg)
Konferencja Naukowo-Techniczna Konstrukcje Sprężone KS2024
Konferencja Naukowo-Techniczna Konstrukcje Sprężone KS2024, 13-14 maja 2024, Kraków
![Konferencja „Utrzymanie dróg” 2024](https://drogowo-mostowy.pl/wp-content/uploads/sites/10/2024/06/Konferencja-„Utrzymanie-drog-2024-1-343x193.jpg)
Konferencja „Utrzymanie dróg” 2024
27-29 maja 2024 r. w Jastrzębiej Górze, odbyła się konferencja „Utrzymanie dróg” zorganiz...
![Seminarium Drogowe „Projektowanie, budowa i utrzymanie infrastruktury drogowej”](https://drogowo-mostowy.pl/wp-content/uploads/sites/10/2024/06/Seminarium-Drogowe_7-343x193.jpg)
Seminarium Drogowe „Projektowanie, budowa i utrzymanie infrastruktury drogowej”
16-17 maja 2024 r. w Pokrzywnej odbyła się kolejna edycja Seminarium drogowego „Projektow...
![Mosty Tradycja i Nowoczesność](https://drogowo-mostowy.pl/wp-content/uploads/sites/10/2024/06/Mosty-Tradycja-i-Nowoczesnosc_2-343x193.jpg)
Mosty Tradycja i Nowoczesność
W dniach 16-17 maja 2024 roku gościliśmy na Politechnice Bydgoskiej wybitnych polskich i ...