Metoda oceny zabytkowej wartości obiektu mostowego – nie wszystko złoto, co się świeci

Artykuł przedstawia autorską metodę oceny zabytkowej wartości mostów i wiaduktów drogowych oraz kolejowych. Tekst ma na celu wypracowanie kryteriów wartościowania mostów, które – jako elementy infrastruktury komunikacyjnej – muszą spełniać współczesne standardy techniczne, pozostając jednocześnie cennymi świadkami historii.

Ocena możliwości użytkowania istniejących mostów i wiaduktów kolejowych, z uwzględnieniem wymagań konserwatorskich, budzi sporo emocji i prowadzi do wymiany poglądów dotyczących m.in. sposobu wyznaczania nośności tych obiektów oraz szacowania ich wartości zabytkowej [1-6].

W referacie dotyczącym potrzeby opracowania kryteriów wartościowania zabytkowych obiektów mostowych [7], wygłoszonym podczas II Poznańskiego Seminarium Mostowego, omówiono uwarunkowania formalno-prawne regulujące zasady prowadzenia ewidencji zabytków w Polsce, na tle europejskich dokumentów doktrynalnych. Zaprezentowano zasady ewidencji zabytków, w tym karty ewidencyjne obiektów nieruchomych wpisanych lub niewpisanych do rejestru zabytków. Wskazano niedoskonałości opisu obiektu zabytkowego, „tradycyjnie” utożsamianego z budynkiem (obiektem kubaturowym). Wykazano, że ten obowiązujący od lat szablon opisu obiektu zabytkowego nie umożliwia właściwego opisu obiektu mostowego, stosownie do jego specyfiki. Przedstawiono także wybrane informacje na temat zasobu danych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wskazując wady dotychczasowych sposobów ewidencjonowania obiektów mostowych. Podkreślono potrzebę opracowania kryteriów ich wartościowania oraz zasad opisu obiektu mostowego jako obiektu zabytkowego.

Zaprezentowana w niniejszym artykule autorska metoda polega na punktowej ocenie zabytkowej wartości obiektu mostowego, w ramach której ocenie podlegają wiek obiektu oraz j...