Czynnik ludzki podczas wdrażania nowych technologii i automatyzacji w przemyśle górniczym

Definicja automatyzacji oparta na czynnikach ludzkich zakłada istnienie pośrednich poziomów automatyzacji pomiędzy systemami ręcznymi i w pełni zautomatyzowanymi. Każdy poziom obejmuje różne scenariusze wyboru działań i podejmowania decyzji. Różnią się one zakresem – od najniższego, w którym operator ludzki musi podejmować wszystkie decyzje i wykonywać wszelkie działania, poprzez poziom podzielonej odpowiedzialności, na którym decyzje podejmowane są wspólnie przez komputer i operatora ludzkiego, aż do najwyższego poziomu, na którym komputer decyduje o wszystkim i ignoruje człowieka. Różnice między rolą człowieka i komputera zostały przedstawione przez Sheridana i Verplancka w 1978 r. pod nazwą Poziomy Automatyzacji (Levels of Automation, LOA) i opisane przez Endsleya i Kabera [5]. Ich wnioski zostały poszerzone przez Endsleya (1987), który uwzględnił wykorzystanie informacji o systemie w procesie podejmowania decyzji przez człowieka. Dalszego rozszerzenia definicji dokonali Endsley i Kaber (1999) – włączyli oni szeroki zakres zadań wymagających zdolności poznawczych i psychomotorycznych, które trzeba kontrolować w czasie rzeczywistym. Istotne jest to w wielu dziedzinach, takich jak: teleoperacja, lotnictwo i zaawansowana produkcja. Z każdym kolejnym LOA rola monitorującego operatora zwiększa się kosztem aktywnego zaangażowania w kontrolę systemu (rys. 1).

Rys. 1. Poziomy automatyzacji (wg Duff et al., 2007)

Przejście na automatyzację wprowadza różne rodzaje wymagań dla całego systemu, a zwłaszcza dla komponentu ludzkie...