Rynek drogowo-mostowy a sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna – perspektywy
Iwona Walczak
koordynator komunikacji Skanska Central Europe

Niewątpliwie rok 2021 możemy zapisać w branży budowlanej jako rok odbicia po negatywnym wpływie pandemii COVID-19. Z punktu widzenia budowania portfela zamówień 2021 rok był postrzegany jako rok możliwości do zebrania projektów do realizacji na lata 2021-2022. Dobra koniunktura nie została w branży niestety na dłużej. Negatywny wpływ wojny dotyczy portfela projektów i ich realizacji oraz rodzi pytania o założenia cenowe oferowanych projektów infrastrukturalnych. Branża budowlana dziś zmaga się z dwoma kluczowymi wyzwaniami. Po pierwsze, to realizacja toczących się inwestycji, a po drugie – planowanie portfela projektów po 2022 roku bez wystarczającej wiedzy co do dostępności i kosztów materiałów na rynku w dłuższej perspektywie.
Sytuacja branży bazująca na twardych danych opisujących rynek budowlany przedstawiana była na szczeblach rządowych przez najważniejsze organizacje branżowe. Takie jak Polski Związek Pracodawców Budownictwa oraz Ogólnopolska Izba Gospodarcza Drogownictwa. Dane te przedstawiają ceny produkcji budowlano-montażowej, które osiągnęły w Polsce w pierwszym kwartale 2022 r. rekordowy poziom od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej (maj 2004 r.). Światowe rynki mogą odczuwać oddziaływanie wprowadzonych sankcji – zarówno tych, które zostały już nałożone, jak i kolejnych, które mogą się okazać istotne. Dostrzegamy również wpływ bieżących wydarzeń nie tylko na ceny towarów, ale również energii. Nie można też wykluczyć zakłóceń w funkcjonowaniu systemów informatycznych i komputerowych.
Jan Styliński
prezes zarządu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa

Rynek budowlany w ciągu ostatnich dwóch lat znajduje się w zasadzie nieprzerwanie w sytuacji nadzwyczajnej. Rok 2020 upłynął pod znakiem obaw o losy setek inwestycji, które mogły być zatrzymane bądź anulowane przez inwestorów albo przynajmniej mocno opóźnione wskutek przebywania licznych pracowników firm budowlanych na zwolnieniach covidowych. Na szczęście tak negatywny scenariusz nie ziścił się, pozwalając firmom optymistyczniej patrzeć na rok 2021. Jednakże niezła koniunktura inwestycyjna roku 2021, a także konkurencja międzynarodowa o zasoby spowodowały ogromny wzrost cen niektórych materiałów budowlanych, takich jak np.: wyroby stalowe, drewno, styropian czy aluminium.
W wielu przypadkach wzrosty cen były największe od kilkunastu lat. W takiej sytuacji można było ostrożnie oczekiwać, że bieżący 2022 rok przyniesie wyhamowanie wzrostów i stabilizację na rynku budowlanym. Wojna w Ukrainie przekreśliła w zasadzie wszystkie analizy, stawiając rynek budowlany oraz wykonawców wobec wyzwań, z jakimi się dotąd nie mierzyli. Oprócz dodatkowego, lawinowego wręcz wzrostu cen bez mała wszystkich materiałów budowlanych oraz rażącego wzrostu cen energii i paliw rynek zaczął mierzyć się z niedoborami materiałów budowlanych oraz rosnącymi niedoborami pracowników. Sytuacja z dnia na dzień stała się bardzo poważna, coraz większe jest ryzyko fali upadłości firm i znacznych perturbacji w inwestycjach, zarówno prywatnych, jak i publicznych.
Najgorszym scenariuszem dla rynku oraz inwestycji byłaby strategia „przeczekania” ze strony zamawiających, aż sytuacja się sama rozwiąże. Skala wyzwań, z jakimi dziś się muszą mierzyć firmy, nie zniknie ani nie rozwiąże się bez ścisłej współpracy. Jak również zaangażowania sektora publicznego.
W naszej ocenie potrzeba pilnie:
- wprowadzenia albo zwiększenia limitów waloryzacji wynagrodzenia w kontraktach realizowanych,
- wprowadzenia dla kluczowych materiałów (zwłaszcza: stali, cementu, paliwa, asfaltu) ceny stałej w umowie, rozliczanej w dół/w górę zależnie od realnych cen na rynku,
- urealnienia mechanizmów waloryzacji w obecnie prowadzonych przetargach – w szeregu z nich nie ma mechanizmów albo są iluzoryczne,
- uzgodnienia i wprowadzenia mechanizmów umożliwiających finansowanie przejściowe wzrostów kosztów przez rynek finansowy i kapitałowy (np. dopuszczenie factoringu, cesji wierzytelności z tytułu wzrostu kosztów),
- zwiększenia możliwości importu kluczowych, brakujących materiałów spoza obszaru UE,
- dopuszczenia w przypadkach szczególnych do ograniczenia zakresu lub nawet rozwiązania umów za porozumieniem stron, jeśli mechanizm waloryzacji byłby nieodpowiedni.
Bez pilnego wprowadzenia choć części z powyższych punktów rynek drogowy i mostowy może być szczególnie dotknięty następstwami wojny. Z jednej strony bowiem jest bardzo materiałochłonny, a z drugiej – z uwagi na wielką wartość kontraktów – marże wykonawców są na niskim poziomie, znacznie poniżej skali wzrostu kosztów wykonania inwestycji.
Mogą zainteresować Cię również
Wywiady
Waldemar Wojciechowski: Uczciwość to fundament etycznego zarządzania
Jakie są główne wyzwania związane z realizacją inwestycji drogowych w regionie Dolnego Śląska? Waldemar Wojciechowski: Główne wyzwania związane z realizacją inwestycji w regionie Dolnego Śląska wynikają ze specyfiki geograficznej, społecznej i gospodarczej oraz potrzeby intensywnego rozwoju infrastrukturalnego regionu. Zróżnicowanie ukształtowan...
Branża leasingowa odnotowuje wzrosty
Kolejny rok z rzędu branża leasingowa kończy rok dwucyfrowym wzrostem udzielonego finansowania dla firm w Polsce. W 2024 r. wzrosła o 10,4%. Tym samym wartość sfinansowanych ruchomości i nieruchomości wyniosła 110,5 mld zł w ubiegłym roku. Wartość finansowania udzielonego w formie leasingu wyniosła 96,9 mld zł, co oznacza skok o prawie 12%. Z kolei wartość pożyczek leasingowych zwiększyła się zaledwie o 2,2%, do 13,6 mld zł. A nieznaczny wzrost spowodował, że udział pożyczki leasingowej w ogó...
Metoda oceny zabytkowej wartości obiektu mostowego – nie wszystko złoto, co się świeci
Wyznaczanie zabytkowej wartości punktowej obiektu Formularz do wyznaczania zabytkowej wartości punktowej obiektu mostowego przedstawiono w tab. 1. Kategoryzacja obiektu mostowego jako zabytku KATEGORIA I – ZABYTEK WYJĄTKOWY ΣP ≥ 80 Kategorię stanowią obiekty wyjątkowe, unikatowe i najcenniejsze, w których niczego nie można zmienić, należy tylko utrwalać ich istnienie. KATEGORIA II – ZABYTEK CENNY 80 > ΣP ≥ 50 Kategorię stanowią obiekty rzadkie i cenne, ...
Reisch – specjalistyczne naczepy dla sektora drogowego. Konstrukcja, która nie zawodzi
Budownictwo drogowe i mostowe nie znosi kompromisów – zarówno w projektach, jak i sprzęcie. Dlatego nowe otwarcie marki Reisch – jako część Grupy Benalu-Legras – spotkało się z dużym zainteresowaniem w środowisku wykonawców infrastrukturalnych. Za produkcję i obsługę odpowiada Benalu-Legras Polska z Nysy. Fabryka przeszła ogromny rozwój technologiczny i jest dziś jednym z kluczowych zakładów Grupy w Europie oraz centrum produkcyjnym dla tej części Europy. Dostosowane do wyzwań budowy Reisch o...
Kruszywa alternatywne w budownictwie komunikacyjnym
Kruszywa w budownictwie komunikacyjnym Osobną grupę stanowią kruszywa (odpady przemysłowe) wykorzystywane w budownictwie komunikacyjnym (np. jako podbudowy drogowe) oraz do rekultywacji terenów poprzemysłowych – na ogół znacznie zdegradowanych [12]. W szeroko pojętym budownictwie, także komunikacyjnym, wyróżnia się następujące podstawowe rodzaje kruszyw [8]: W literaturze przedmiotu wyróżnia się jeszcze tzw. kruszywa odpadowe, do których zalicza się kruszywa pochodzenia mineralnego z dowolneg...
Szybka droga do bezpieczeństwa
Dodatkowe oznakowanie i pasy ruchu Nie wszystkie znaki drogowe wynikają bezpośrednio z przepisów. Często spotyka się oznaczenie numeru drogi na pasie, po którym porusza się kierowca. Jest to forma uzupełniająca, umieszczona na pasie, który rzeczywiście prowadzi w kierunku wskazanym tekstem, co pomaga kierowcy w wyborze trasy lub utwierdza go w dokonanym już wyborze. W przykładzie zaprezentowanym na fot. 4 widoczne są pasy z oznaczeniami S52 oraz A4 – kierowca, zbliżając się do łącznicy, odpow...
Geokrata. Jeden produkt, wiele zastosowań
Korzyści z użycia geokraty komórkowej Tomasz Herich, prezes firmy AG Geosynthetics sp. z o.o. Artykuł doskonale podkreśla kluczowe zalety geokraty komórkowej, która stała się nieodzownym elementem współczesnego budownictwa. Jako producent z wieloletnim doświadczeniem potwierdzamy: geokrata to rewolucja w stabilizacji gruntów, łącząca trwałość HDPE z ekologiczną efektywnością. Jej uniwersalność – od dróg po hydrotechnikę – wynika z elastyczności struktury, która nie tylko zwiększa nośność, ale...
Głosem branży: Prefabrykacja mostowa. Kierunki rozwoju i potrzeba standaryzacji
Czy prefabrykacja może zmienić sposób, w jaki projektujemy i budujemy mosty? Nowoczesne technologie, rosnące znaczenie zrównoważonego budownictwa i potrzeba lepszego podziału odpowiedzialności w procesie inwestycyjnym sprawiają, że temat standaryzacji rozwiązań prefabrykowanych nabiera szczególnej aktualności. Prefabrykacja znajduje coraz szersze zastosowanie w budownictwie infrastrukturalnym, w tym w projektach mostowych. Jej rozwój technologiczny otwiera nowe możliwości w zakresie projektow...
Metody i systemy oceny stanu eksploatacyjnego jezdni drogowych
Wymagania eksploatacyjne nawierzchni drogowych Droga powinna stwarzać odpowiednie warunki bezpieczeństwa i wygody jazdy, w zależności od jej znaczenia komunikacyjnego oraz warunków terenowych. Na przydatność nawierzchni do ruchu wpływa wiele czynników, które można zgrupować następująco [4]: Użytkownik drogi zwraca uwagę przede wszystkim na cechy eksploatacyjne, które wpływają na komfort jazdy, a także na ukształtowanie trasy i jej otoczenie. Administracja drogi widzi także inne cechy technicz...
Przygotowanie i wykonanie robót ziemnych oraz nawierzchniowych w budownictwie drogowym
Do produkcji mieszanek kruszywowych stosuje się różnorodne materiały, takie jak kruszywa naturalne, kruszywa łamane, żużle wielkopiecowe oraz ich mieszanki. Nowe regulacje pozwalają również na użycie surowców odpadowych, takich jak żużle hutnicze, łupki górnicze czy materiały z recyklingu, jak kruszywo betonowe i ceramika. Kluczową cechą dobrego kruszywa jest jego odpowiednie uziarnienie i właściwości mechaniczne. Aby uzyskać optymalne zagęszczenie, mieszanki powinny charakteryzować się ciągł...
Kalendarium
Relacje

Akademia Technologa Holcim – o trendach, innowacjach i nowym podejściu do budownictwa drogowego
Budowa dróg i infrastruktury powinna odbywać się z pełnym profesjonalizmem, dbałością o bezpiecze...

Nowe technologie, trendy i geopolityka na spotkaniu Cynkowników
Trendy, sytuacja branży na rynku lokalnym i nieco szerzej, europejskim, a nawet światowym...

III (33) Poznańskie Seminarium Mostowe „Mosty. Budowa, Wzmacnianie, Przebudowa”
5–6 czerwca 2025 r. w Poznaniu odbyło się seminarium pt. „Mosty. Budowa, wzmacnianie, prz...

infraBIM 2025 Expo & Multi-Conference
infraBIM 2025: cyfrowa przyszłość inżynierii już dziś Kraków, 10–12 czerwca 202...