Rynek drogowo-mostowy a sytuacja społeczno-gospodarcza i polityczna – perspektywy
Zbigniew Kotlarek
prezes zarządu Polskiego Kongresu Drogowego
Realizowany program budowy dróg i autostrad na lata 2014-2023 w wymiarze rzeczowym osiągnął wielkość 4700 km wykonanych już dróg szybkiego ruchu i jest w szczycie swojej realizacji. Ostatnie dwa lata to czas nieoczekiwanych perturbacji – wcześniej COVID-19, z którego branża wyszła w miarę obronną ręką, teraz wojna w Ukrainie. Problemy z tym związane mają niespotykany dotychczas charakter, a przed zarządami firm wykonawczych stają wyzwania na skalę dotychczas nieznaną. Na realizowanych obecnie kontraktach wiążą ich umowy, w których są zapisy niepozwalające na wprowadzenie zmian gwarantujących wykonanie zamówień w obecnych warunkach.
Konieczna jest szczególna konsolidacja branży drogowej, trzeba wypracować postulaty, które pozwolą przyjąć rozwiązania na poziomie zamawiający – wykonawca. Takie rozmowy trwają z największym inwestorem, jakim jest GDDKiA. Natomiast dla zamówień na drogach samorządowych problem jest bardzo poważny. Nie ma jednolitego wzorcowego stanowiska (wzoru umowy) i każdy z samorządów prowadzi różną politykę i jest odrębnym partnerem.
Głównym problemem dla obu stron procesu inwestycyjnego są dwa elementy. Pierwszy z nich to czas realizacji umowy drugi to waloryzacja na warunkach odpowiednich do obecnej sytuacji.
W prowadzonych dyskusjach proponowanych jest wiele rozwiązań, z których na uwagę zasługuje umożliwienie skorzystania z zapisu o nadzwyczajnej zmianie stosunków czy uchwaleniu ustawy specjalnej na czas stanu wojny w Ukrainie.
W konsekwencji wprowadzenia nadzwyczajnych rozwiązań problemem będzie jednak możliwość pozyskania dodatkowych środków na realizację przyjętych programów budowy dróg lub ich skorygowanie.
Obecnie kondycja finansowo-organizacyjna firm drogowo-mostowych jest jeszcze niezła. Jednak jej stan zależy od tego, jakie rozwiązania zostaną przyjęte na ten czas. Duże firmy poradzą sobie lepiej, mają wiele możliwości działania w kryzysie, ale zasadne jest pytanie, czy nie powtórzy się sytuacja z 2012 roku, kiedy to mieliśmy wiele upadłości małych i średnich firm. Wszyscy oczekują zdecydowanego stanowiska strony rządowej, które pozwoli przyjąć rozwiązania odpowiednie na ten czas.
Adrian Furgalski
prezes zarządu Zespół Doradców Gospodarczych TOR
Kiedy pojawiają się sytuacje nadzwyczajne, takie jak odbudowa gospodarek po pandemii czy agresja Rosji na Ukrainę. Wykonawcy sygnalizują dostrzegalne przez wszystkich szaleństwo cenowe surowców i wyrobów. Można zauważyć wyczekiwanie strony publicznej i reakcję zdającą się mówić, że oto rynek znowu przesadza w pesymizmie i wykorzystuje sytuację do wyciągnięcia dodatkowych pieniędzy. Narastające problemy z dostawami są praktycznie niemożliwe do oszacowania w zakresie skali, czasu trwania i kosztów. Kto z nas może bowiem z ręką na sercu powiedzieć, czy konflikt w Ukrainie mamy liczyć w tygodniach, miesiącach czy latach? Uruchomienie alternatywnych źródeł zaopatrzenia, zmiany w logistyce dostaw czy w procesach produkcyjnych mogą być rozpoczęte niezwłocznie, ale też nie potrwają paru dni. Ponadto powojenna odbudowa Ukrainy będzie przecież wymagać pozostania tam pracowników, jak również wywoła olbrzymie ssanie na materiały.
Czy są zatem przesłanki do spadku cen? A na to chyba liczy strona publiczna, wstrzymując przyjmowanie ofert cenowych do 22 kwietnia. Co potem? Sankcje nałożone na Rosję także nie ustaną natychmiast. Polskie budowy muszą zaś iść pełną parą. Choćby po to, by minimalizować skutki spadku PKB i aby nie zaniedbać harmonogramów unijnych. Wydaje się jednak w przypadku kolei, że okres kwalifikowalności wydatków musi być wydłużony o co najmniej rok. Część projektów i tak nie będzie mogła być zrealizowana w całości, dlatego konieczne będzie uproszczenie procedur fazowania. To rynek oczekuje systemowych rozwiązań ze strony rządu tak w odniesieniu do realizowanych zadań, jak i tych będących w toku postępowań przetargowych i planowanych. Większość, jeśli nie wszystkie, rekomendacji strony społecznej jest bowiem zazwyczaj odrzucana. Nie mamy czasu na przepychanki. Niech karty na stół wyłoży rząd. Natychmiast należy zakończyć spór z Komisją Europejską. 770 mld zł dla Polski to olbrzymie środki, których nigdy nie zastąpimy innymi źródłami. Gdybyśmy spełnili te dwa postulaty, moglibyśmy rozpocząć całkiem ciekawą finansowo perspektywę.
Mogą zainteresować Cię również
Wywiady
Jan Styliński: Rynek robót drogowych ma szansę utrzymać potencjał wykonawczy polskiego budownictwa
A czy mógłby Pan wskazać konkretne potencjalne korzyści i zagrożenia dla branży drogowej związane z obecnością firm ukraińskich w Polsce? Jan Styliński: W ostatnich kilku kwartałach w Polsce zarejestrowało się kilkanaście tysięcy podmiotów ukraińskich z kodem działalności związanym z budownictwem. Nie widać jednak do tej pory zwiększającej się k...
Edukacja surowcowa elementem bezpieczeństwa surowcowego państwa
Brak lub niska świadomość znaczenia surowców mineralnych dla rozwoju społecznego i gospodarczego wpływa i będzie wpływać w przyszłości na brak akceptacji dla rozwoju branży górniczej (czy szerzej: surowcowej) w Polsce. Takie zjawiska już obserwujemy w kraju i przybierają one formę protestów przeciwko rozwojowi kopalni w danym miejscu. Obecnie niejednokrotnie stanowi to istotną barierę rozwoju górnictwa, które poza tym, że dostarcza niezbędnych do rozwoju gospodarczego surowców mineralnych, to...
Stan techniczny urządzeń obcych w kontekście trwałości konstrukcji mostowych – na podstawie własnych doświadczeń z przeglądów i diagnostyki
Nowe wzorce i standardy – wytyczne WR-M-72 Z uwagi na opisany w punkcie 2 najczęściej zły stan techniczny urządzeń obcych zostały opracowane stosowne wytyczne, które zdaniem zleceniodawcy i autorów mogą poprawić tę niezadowalającą pod względem technicznym problematykę. Idea powstania grupy wytycznych, m.in. dotyczących urządzeń obcych, wynikała z konieczności aktualizacji istniejących rozwiązań technicznych stosowanych w infrastrukturze komunikacyjnej w naszym kraju. Dynamiczna zmiana poziomu...
Lekki sprzęt zagęszczający
W procesie budowy dróg ubijanie gruntu to kluczowy etap mający na celu zapewnienie stabilności i trwałości konstrukcji drogowej. Istnieje kilka metod zagęszczania gruntu, a jedną z nich jest ubijanie, które może być wykonywane zarówno przy użyciu ubijaków ręcznych, mechanicznych, jak i ubijaków płytowych. Lekki sprzęt zagęszczający stał się nieodłącznym elementem współczesnej budowy dróg, umożliwiając efektywne i ekologiczne wykonywanie prac. Mobilność, elastyczność i szybkość tego sprzętu sp...
Wykorzystanie metody georadarowej na drodze gminnej
Na przedstawionych echogramach profili pomiarowych zaznaczyły się odbicia fali elektromagnetycznej pochodzące od granic warstw asfaltowych, granicy podbudowy z kruszywa, granicy poziomu zwierciadła wód gruntowych oraz granicy gruntów rodzimych. Pakiet warstw mineralno-asfaltowych wynosił ok. 18-20 cm, sumaryczna grubość warstw podbudów z materiałów niezwiązanych wyniosła ok. 45-50 cm, zaś charakterystyczne fluktuacje obserwowane na początkowym i końcowym odcinku sygnalizują, że pod warstwą po...
Zasady organizacji ruchu drogowego
Czy zmianę organizacji ruchu należy skonsultować z okolicznymi mieszkańcami? Wątpliwości w praktyce wywołuje to, czy zmianę organizacji ruchu należy skonsultować z okolicznymi mieszkańcami. Kwestię tę rozstrzygnął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 17 października 2023 r., sygn. akt II SA/Ol 474/23. W tej sprawie starosta olsztyński zatwierdził projekt czasowej organizacji ruchu drogowego na drodze gminnej. Polegało to na wyłączeniu z ruchu kołowego części ulicy i usytuowan...
Najczęstsze błędy projektowe i wykonawcze ekranów akustycznych
Projektowanie i budowa ekranów akustycznych stanowią kluczowe elementy dbania o komfort akustyczny w otoczeniu drogowym. Niestety, pomimo postępu technologicznego i dostępności zaawansowanych narzędzi projektowych, nadal często spotyka się błędy zarówno na etapie projektowania, jak i wykonawczym. W artykule przedstawiono najczęstsze z nich. Projektowanie i budowa ekranów akustycznych są kluczowymi elementami dbania o komfort akustyczny w środowisku drogowym. Jednakże nadal istnieją pewne pows...
Sygnalizacja świetlna w projektach tymczasowej organizacji ruchu
W ocenie sprawności wlotu wykorzystuje się, oprócz przepustowości, następujące miary ruchu: stopień wykorzystania przepustowości, rezerwa przepustowości. Przy określaniu warunków ruchu określa się: straty czasu, kolejki pojazdów. Weryfikacja warunków ruchu pozwala określić poziom swobody ruchu (PSR) jako miarę uwzględniającą odczucia i ocenę kierowców o poprawności programu sygnalizacji świetlnej na zawężonym odcinku drogi. Tab. 1 przedstawia cztery poziomy swobody ruchu. Przyjęcie długości c...
Podsumowanie: inwestycje drogowe w 2023 r. i cele na przyszłość
Wielkopolska W mijającym roku w woj. wielkopolskim prowadzono prace nad S10, S11 oraz rozbudową DK25. Ogłoszono dwa postępowania przetargowe na realizacje S11. Realizowano też budowę pięciu z ośmiu obwodnic. Kontynuowano prace związane poprawą bezpieczeństwa ruchu drogowego, m.in. poprzez doświetlenia przejść dla pieszych. Skupiano się również na realizacji oraz przygotowaniu inwestycji. Dotyczyło to zarówno tras wpisanych do rządowego „Programu Budowy Dróg Krajowych do 2030 r.” (RPBDK), jak ...
Kraków: Tunel wzdłuż Opolskiej otwarty dla ruchu.
Od 22 maja tunel wzdłuż Opolskiej – jeden z najważniejszych obiektów inżynierskich budowanych w ramach linii KST III do Górki Narodowej – dostępny jest w całości dla kierowców. Ma dwie niezależne komory, każda po dwa pasy ruchu, jest długi na ok. 100 metrów, jest w stanie przyjąć pojazdy ważące nawet do 50 ton. Przypomnijmy: budowa tunelu rozpoczęła się w marcu 2022 r. od wykonania murków prowadzących dla ponad 60 tonowego dźwigu z wybierakiem. Maszyna sukcesywnie – metr za metrem – wybierała...
Kalendarium
Relacje
Relacja z XV edycji konferencji Infrastruktura Polska i Budownictwo
19 marca 2024 roku, w hotelu Sheraton Grand Warsaw, odbyła się XV jubi...
IV Konferencja Drogowo-Kruszywowa
28 lutego ‒ 1 marca 2024 r. w Zakopanem obyła się IV edycja Konferencj...
18. edycja Seminarium Naukowo-Technicznego WROCŁAWSKIE DNI MOSTOWE Obiekty kolejowe
22-24 listopada 2023 r. odbyła się osiemnasta edycja Wrocławskich Dni Mostowych – jednego...